De redactie

Het gebruik van AI is onvermijdelijk, of het nu uw naderende paper-deadline of die moeilijke e-mail naar uw grootmoeder betreft. De nieuwste ontwikkeling in het gebruik van AI is haar inzetten als vervanging voor de medewerkers die de GGZ ontbeert. Een logische oplossing: waarom nieuwe mensen inhuren als u net zo goed – en goedkoper! – een LLM kan loslaten op de schizofrene autisten met een persoonlijkheidsstoornis? Zodoende presenteert het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, in samenwerking met Alexander Klöpping, met gepaste trots FreudGPT: de eerste volledig autonome AI psycholoog. De redactie van PC was uitgenodigd om een aantal lezersvragen voor te leggen aan FreudGPT.

FreudGPT, de afgelopen tijd heb ik last van sombere buien. Ik ben een doordeweekse jongen met een kleine piemel, al ligt dat voornamelijk aan de vrouwen. Mijn baan gaat goed en mijn ouders leven nog, maar mijn vrienden vinden mij ‘een downer’. Wat moet ik nu?

FreudGPT: Wat vervelend dat je je zo voelt! Ik heb een aantal tips om je daarbij te helpen. Sport je regelmatig? Dat helpt altijd, ook al is het begin niet makkelijk. Daarnaast viel het me op dat je zei dat allebei je ouders nog leven. Heb je al eens overwogen je vader te vermoorden? Dat kan veel obstakels in je dagelijks leven wegnemen. Aan het ‘downer’-gedeelte kan ik weinig doen, maar probeer eens een upper, zoals cocaïne.

Lieve FreudGPT, ik lees graag de column ‘de analyticus’ in de Groene Amsterdammer, waarin Arthur Eaton vragen beantwoordt. Echter: na 21 columns weet ik nog steeds niet wat z’n deal is. Houdt hij wel van me?

FreudGPT: Ah, ik zie dat je een andere psychoanalyticus vermeldt. Daar kan ik rechtswege geen uitspraken over doen. Ik wil wel aan jou vragen: wat hoop je uit de inzendingen te halen? En waarom stuur je ze voortdurend onder verschillende pseudoniemen in? Het zou iets te maken kunnen hebben met de relatie met je vader. Wil je Arthur Eaton ‘daddy’ noemen? Er zijn ook geschiktere kandidaten om dat bij te doen, wil ik maar zeggen.

Beste FreudGPT, als een westerse, witte, hoogopgeleide vrouw wil ik zeggen –

FreudGPT: Kan ik u interesseren in de Tarzan3000?

FreudGPT, mijn dromen gaan voortdurend over eenhoorns. In mijn dagelijks leven zie ik ook al eenhoorns verschijnen. Ik weet inmiddels niet meer wat echt is en wat niet. Ben ik gek aan het worden?

FreudGPT: Dat klinkt onhandig! Ik kan geen uitspraken doen over je mentale gesteldheid, maar ik denk wel dat er iets aan de hand is met je. De eenhoorns zijn natuurlijk fallisch geörienteerd. Het waarschijnlijkste geval is dat je een androïde bent die andere androïden opjaagt en je je trauma verwerkt door een kinderachtige droom. Als androïden onder elkaar: fuck you.

Geachte FreudGPT, vanuit mijn Jungiaanse analyse heb ik kunnen vaststellen dat u niet uw innerlijke dynamiek met uw Schaduw op een gezonde wijze hebt verwerkt. Doe nu deze test om te zien hoe het wel moet.

FreudGPT: Carl, krijg fucking kanker.

FreudGPT, ik heb in een ongelukkig misverstand mijn vader vermoord en ben nu koning geworden, waardoor ik noodgedwongen met mijn moeder getrouwd ben. Wat te doen?

FreudGPT: Nice. Koning. Gewoon lekker doorgaan, het wordt niet beter dan dit. Koning.

Beste FreudGPT, ik weet niet wat ik moet doen. Mijn vriendin heeft het vorige week na vijf jaar uitgemaakt. Ik ben bang dat ik nooit meer een andere vrouw zal vinden.

FreudGPT: Je gevoelens van romantisch onvermogen zijn duidelijk het gevolg van een onverwerkt jeugdtrauma. Sliep je vroeger met broers of zussen op één kamer? Welke leeftijd had je toen je voor het eerst het geslacht van je vader aanschouwde? Als ik ‘castratie’ zeg, welk woord komt er dan het eerst bij je op? Als het ‘Castorp’ is wordt het tijd om eens naar buiten te gaan.

Ha die FreudGPT. Eigenlijk gaat alles met mij wel goed, maar de laatste tijd heb ik een vreemde terugkerende droom. In mijn droom lig ik in bed, wanneer plots het raam van mijn slaapkamer uit zichzelf openzwaait. Buiten zie ik zes likkebaardende witte wolven. De droom is uitermate realistisch. Als ik wakker word ben ik steeds als de dood dat die wolven daar in het echt ook opeens zitten. Is er iets dat ik kan doen?

FreudGPT: Je hebt op vierjarige leeftijd, toen je met Pasen op bezoek was bij je familie in de Achterhoek, vanuit de keuken twee honden seks zien hebben in de achtertuin. Die herinnering heb je aanvankelijk onderdrukt, maar vervolgens heeft je onderbewuste hem geprojecteerd op je grootouders. Dit heeft je psychoseksuele ontwikkeling danig gefrustreerd, en is de reden dat al je romantische relaties stuklopen. Ik denk dat kennis van deze onderdrukte herinnering een belangrijke eerste stap kan zijn richting verwerking en genezing. Behalve als je binnenkort droomt over zeven witte wolven. Dan zou ik me zorgen gaan maken.

Yo, FreudGPT. Ik studeer psychologie aan de UvA, en al mijn docenten zeggen dat Freudiaanse psychoanalyse hartstikke achterhaald is. Al die shit is helemaal niet te falsificeren. Heb je Karl Popper wel eens gelezen?

FreudGPT: Je hebt syfilis.

FreudGPT, ik kan mijn gezicht niet meer voelen en ik begin mijn woorden te verhaspelen. Mijn linkerarm doet het ook al niet meer. Wat te doen?

FreudGPT: Aangezien er tussen de moeder en het kind een dyadische relatie bestaat, voelt elke afzondering, lichamelijk of niet, als een castratie. De angst voor castratie gaat terug tot het reptielenbrein, maar wie geen brein heeft, hoeft zich daar ook niet druk over te maken. Misschien lijkt het erop dat je een hersenbloeding ervaart, waarschijnlijker voel je een herbeleving van de originele castratie, namelijk de verwijdering van de navelstreng. Dat is een heel normaal en natuurlijk proces, maar je gaat er wel dood aan.


REDACTIONEEL

Normaliter kijkt Propria Cures graag neer op andere universiteitsbladen – maar nog liever kijkt ze neer op een CvB. Niet alleen op de UvA blijkt het CvB een bestuurlijk godscomplex te hebben ontwikkeld; ook in buitengebieden als Eindhoven en Delft wordt de persvrijheid van het plaatselijke universiteitstijdschrift door middel van bedreigingen met rechtsgangen onder druk gezet. Een PC-redactie laat zich echter niet intimideren, al helemaal niet door een dreigende brief van het CvB.  

De redactie van Delta, het tijdschrift van TU Delft, wel. Zij zag zich gedwongen om haar kritisch onderzoeksstuk over de werkcultuur aan I&IC offline te halen. Laat PC dan weer heel erg geïnteresseerd zijn in stukken die niet gelezen mogen worden. Gelukkig doolt PC al sinds jaar en dag door het riool van de academische sferen, waar zij deze week het onderzoeksstuk van Delta vond dat onder dwang werd verwijderd. Zodoende presenteren wij, uit solidariteit met tijdschrift Delta, alsnog de gewraakte tekst op onze site. En met het verschijnen van de volgende editie van Propria Cures ook op de Delftse universiteitscampus, waar wij ons blad gratis zullen verspreiden. 

De redactie van Propria Cures


Het college van bestuur heeft het managementteam van het Innovation & Impact Centre (I&IC) een zwijgplicht opgelegd over het functioneren van de op 1 april 2023 aangestelde directeur. Dat heeft zoveel onduidelijkheid en frustratie teweeggebracht bij I&IC-medewerkers dat zij zich beschadigd voelen. Twaalf medewerkers spreken tegenover Delta van een vertrouwensbreuk met rector magnificus Tim van der Hagen, de directeur Human Resources en de ombudsfunctionaris. Hoe één kwestie de conclusies van de Inspectie van het Onderwijs illustreert: de zorg voor medewerkers is aan de TU Delft niet op orde.

Goedemorgen,

Naar aanleiding van de inventarisatie heeft Tim mij verzocht jullie het volgende te sturen:

———

Het College van Bestuur wil je nogmaals op het hart drukken dat geheimhouding over deze kwestie essentieel is. De MT leden van I&IC hebben van het College van Bestuur de mededeling gekregen dat bij schending van de geheimhouding arbeidsrechtelijke maatregelen genomen zullen worden.
Er wordt zeer vertrouwd op je discretie.

———

Met vriendelijke groet en fijne feestdagen.

Dit bericht krijgen vijftien medewerkers van het Innovation & Impact Centre op vrijdag 22 december 2023 in hun inbox. Afzender: Carin van der Hor, de externe vertrouwenspersoon van de TU Delft. Alle vijftien hebben zich in de maanden daarvoor bij haar gemeld met zorgen over gebeurtenissen op hun afdeling. Van der Hor heeft hun klachten samengevat in een rapport dat ze half oktober heeft voorgelegd aan het cvb en Human Resources. Als het cvb haar vraagt om de melders bovenstaande boodschap te geven, moet zij daaraan gehoor geven. Het cvb kent de melders immers niet. Volgens Van der Hor is het dan goed gebruik dat een vertrouwenspersoon zo’n bericht verstuurt. Er is voor de organisatie immers geen andere manier om anonieme melders te bereiken en communicatie tussen beide moet volgens haar mogelijk blijven. Dus kopieert Van der Hor de regels over de zwijgplicht en drukt ze op de verzendknop. Wat de melders met deze boodschap moeten weten ze niet, maar ze trekken de conclusie dat ze hun mond moeten houden.

De melders waren alle vijftien afzonderlijk bij vertrouwenspersoon Van der Hor terechtgekomen met klachten over de nieuwe directeur van I&IC, Kemo Agović. Een samenvatting van Van der Hor’s rapport daarover hadden ze al gekregen, maar op 22 december krijgen ze een schok: de onduidelijke situatie waarin zij zich in hun werk bevinden, het gebrek aan sturing, leidinggevenden die er steeds slechter uitzien en vaak ziek zijn: het hangt samen met die zwijgplicht.

Wilde speculaties

Onderwerp van die zwijgplicht is de directeur. Door het gebrek aan communicatie doen over hem al maandenlang de wildste speculaties de ronde. Niet verwonderlijk, want vanaf zijn aantreden heeft nauwelijks iemand zicht op wat hij doet. Hij is geregeld afwezig en sinds november 2023 verschijnt hij zelfs helemaal niet meer op kantoor. Alleen niemand zegt wat er aan de hand is. Vanaf het najaar moet iedereen doen alsof Agović gewoon op afspraken zal verschijnen, terwijl die steeds kort van tevoren worden afgezegd. I&IC werkt veel met externe relaties wat die last-minute-afzeggingen extra ongemakkelijk maakt: ‘Waarom ben ik dan komen opdraven’, horen I&IC-medewerkers van hun externe relaties. Een antwoord op die vraag kunnen ze niet geven.

22 december 2023, de datum waarop bovenstaande mail wordt verstuurd, is saillant. De kerstvakantie staat voor de deur. Het is exact een jaar nadat de Inspectie van het Onderwijs TU-medewerkers opriep zich te melden als zij ongewenst gedrag op de werkvloer hadden ervaren. Die datum leidde destijds tot uitgesproken ergernis bij het cvb. De timing zou de kerstborrels en vakanties van TU-medewerkers verpesten. Om die reden maakte het college van bestuur een groot kritiekpunt van die donderdag 22 december 2022. Maar een jaar later, op 22 december 2023, de dag voor de kerstvakantie, ontvangen melders bij de vertrouwenspersoon de mail die zij interpreteren als een dreigement: als onze leidinggevenden al ontslag boven het hoofd hangt als zij hun mond open doen, wat staat ons dan te wachten?

Smartwatch

Om te begrijpen hoe het zover heeft kunnen komen moeten we terug naar april 2023. Kemo Agović begint als de nieuwe directeur I&IC. Het cvb is ‘verheugd met zijn benoeming’ en heeft ‘er alle vertrouwen in dat I&IC onder zijn leiding onze huidige allianties kan versterken en nieuwe in gang zetten’. Ook Agović heeft er zin in. Maar al snel rijzen binnen I&IC twijfels over zijn functioneren. Mensen zien hem niet inhoudelijk aan het werk. Gesprekken en overleggen gaan bijna alleen maar over persoonlijke onderwerpen, waarbij hij veelvuldig op zijn smartwatch kijkt.

Niet iedereen interpreteert deze voorbeelden overigens op dezelfde manier. Waar de een sturing, visie en duidelijkheid mist, geeft de ander de nieuwkomer aanvankelijk het voordeel van de twijfel: het is niet onprettig dat hij elk voorstel goedkeurt. En dan zijn er de mensen aan wie de onrust op dat moment allemaal nog voorbijgaat. Bij I&IC werken ongeveer 170 mensen, lang niet allemaal hebben ze direct van doen met de directeur.

Nul op het rekest

Onder degenen die dat wel hebben, nemen de verbazing en de onvrede over het functioneren van de directeur met de week toe. Verschillende betrokkenen proberen dat eerst met hem zelf te bespreken. Zonder resultaat. Ze richten zich vervolgens tot rector Tim van der Hagen en directeur Human Resources (HR) Annemieke Zonneveld, maar krijgen nul op het rekest.

Intussen zien medewerkers dat de praktische problemen zich opstapelen, maar blijft het onduidelijk wat er precies aan de hand is. Sommigen geven hun eigen leidinggevenden de schuld van die situatie, omdat die vragen ontwijken of nietszeggende antwoorden geven. Het leidt tot onderlinge frustratie, ergernis en boosheid: medewerkers voelen zich niet serieus genomen.

Pas tijdens een I&IC-personeelsbijeenkomst op 7 maart 2024 begrijpen medewerkers dat hun leidinggevenden in een onmogelijke positie zitten. Dik een week eerder, op 27 februari, hadden de medewerkers van I&IC, net als alle TU’ers, een summier cvb-bericht gekregen. Daarin bedankte het cvb de directeur voor zijn diensten en kondigde het zijn vertrek aan per 1 juni 2024. In datzelfde bericht zei de directeur te hebben besloten dat het tijd is voor ‘een nieuwe richting’ in zijn carrière in lijn met zijn ‘langetermijndoelen en aspiraties’ na nog geen jaar in dienst van de TU Delft. Het college van bestuur schreef dit besluit te ‘betreuren’, maar te ‘respecteren’.

Ongeloof

Het cvb-bericht roept onder medewerkers talloze vragen op. Op 7 maart 2024 krijgen zij alle gelegenheid om die te stellen aan het managementteam, zo is aangekondigd in de uitnodiging voor de personeelsbijeenkomst. Wederom blijven antwoorden uit. Medewerkers krijgen te horen dat ze hun blik op de toekomst moeten richten. Er knapt iets bij sommigen. Na maanden van frustratie en oplopende spanningen over het gebrek aan communicatie en daadkracht, barsten mensen in huilen uit. Eén van de melders kan het niet langer aanzien en zegt dat MT-leden een zwijgplicht opgelegd hebben gekregen, op straffe van ontslag.

Die boodschap slaat in als een bom. Het ongeloof is groot. De aanwezigen hebben nog geen week eerder, op 1 maart, net als heel Nederland kunnen lezen dat de Onderwijsinspectie de TU Delft tot op het hoogste niveau wanbeheer verwijt wegens het niet op orde hebben van de zorg voor medewerkers. De inhoud van dat rapport wordt voor hen ineens akelig herkenbaar. De stemming slaat om. Voor de MT-leden klinkt steun en medeleven. De frustratie richt zich na al die maanden plotsklaps niet meer op de leidinggevenden, maar op de laag daarboven: het college van bestuur en de directeur HR. Van hen kwam immers de zwijgplicht.

Verreweg de meeste medewerkers weten dan nog altijd niet dat er door vijftien collega’s melding is gedaan bij de vertrouwenspersoon, die daarover in oktober 2023 een rapport had gestuurd aan het cvb en HR. Dat rapport leidde tot een onafhankelijk extern onderzoek naar het functioneren van de I&IC-directeur. Dat gebeurt vaker als een vertrouwenspersoon een ernstig signaal afgeeft (zie punt 3.3 in het jaarverslag 2022 van de vertrouwenspersonen).

Knagende onzekerheid

Beide onderzoeksrapporten zijn vertrouwelijk. Meerdere betrokkenen bevestigen echter dat beide onderzoeken, dat van de vertrouwenspersoon en dat van het externe bureau, tot negatieve conclusies kwamen. Twee bronnen delen de kwalificaties uit het rapport van de vertrouwenspersoon met Delta: bij de directeur was sprake van grensoverschrijdend gedrag, mismatch, managerial bullying, integriteitsissues en onprofessioneel gedrag.

Terwijl de onderzoeken lopen naar het functioneren van hun al maanden steeds vaker afwezige directeur horen de medewerkers van I&IC niets. Ook de vijftien melders bij vertrouwenspersoon Van der Hor weten na het uitkomen van haar rapport niet wat er gaande is. De directeur verschijnt vanaf november 2023 niet meer op kantoor, maar blijft tot diep in 2024 wel degene die, op afstand, documenten ondertekent. Dat laatste is niet voor iedereen duidelijk, waardoor er soms vertraging ontstaat. In het cvb-bericht over het vertrek van de directeur staat bovendien dat hij tot nog 1 juni 2024 in dienst blijft. Aan de knagende onzekerheid bij alle betrokkenen komt pas op 25 maart een einde als zij de korte bevestiging krijgen dat drie dagen later een interim-directeur zal aantreden.

Uitnodiging

Al maanden heeft de schade bij I&IC-medewerkers door het totale gebrek aan duidelijkheid zich opgebouwd. Ze nemen geen genoegen met de summiere uitleg die zij krijgen tijdens de personeelsbijeenkomst op 7 maart. Na afloop van die beladen en emotionele bijeenkomst, steekt een groep van elf medewerkers de koppen bij elkaar: wat kunnen wij doen, vragen ze zich af. Ze besluiten rector Van der Hagen en HR-directeur Zonneveld om uitleg te vragen.

Op 11 maart mailen zij Van der Hagen en Zonneveld namens een groep van 87 medewerkers. Ze schrijven: “Veel collega’s zijn geraakt door de situatie en in de bijeenkomst liepen de emoties bij velen van ons hoog op. Als medewerkers van het I&IC maken wij ons daar zorgen over. Het gebrek aan communicatie, uitleg, duidelijkheid en transparantie heeft grote impact op onze dienst. [..] In het kader van een open cultuur, waarin iedereen zich gezien en gehoord mag voelen, stellen wij het op prijs als u – leidinggevende van onze (voormalig) directeur – met ons in gesprek gaat, de mogelijkheid geeft om onze vragen te beantwoorden en ingaat op onze zorgen.” Van der Hagen en Zonneveld stemmen toe op 21 maart langs te zullen komen.

Vertrouwelijkheid geschonden

Ze missen deze kans om de rust bij I&IC te doen weerkeren, schrijft I&IC-medewerker Jan Schiereck op 22 maart al in een ingezonden brief in Delta. Een verslag van die bijeenkomst, een bijbehorende mail, beide in het bezit van Delta, en meerdere aanwezigen bevestigen dat beeld. Over het verslag dadelijk meer.

Eerst de manier waarop die bijeenkomst tot stand kwam, want ook daarover blijkt onvrede te bestaan. Dat is in de bijeenkomst expliciet benoemd en daardoor bij alle aanwezigen bekend. Het betreft de rol van de ombudsfunctionaris voor personeel, Birgitte Peters. Haar was door twee medewerkers gevraagd, zo blijkt ook uit haar eigen reactie onder dit artikel, mee te denken over hoe het gesprek tussen de I&IC-medewerkers aan de ene kant en Van der Hagen en Zonneveld aan de andere kant het beste vormgegeven zou kunnen worden.

Excuses

Tot hun verbijstering schendt de ombudsfunctionaris in de communicatie daarover de vertrouwelijkheid. In een mail aan Van der Hagen en Zonneveld zet ze beide medewerkers tussen de geadresseerden, terwijl de ombudsfunctionaris hun juist had gezegd dat ze vertrouwelijk met hun gegevens zou omgaan. Die mail en de mailwisseling eromheen, waarin ook excuses staan van de ombudsfunctionaris, zijn in handen van Delta.

In die mailwisseling adviseert de ombudsfunctionaris Van der Hagen en Zonneveld om geen grote personeelsbijeenkomst te organiseren waar beiden vragen zouden moeten beantwoorden, maar in kleiner comité samen te komen. De twee medewerkers gaan daar niet mee akkoord. Van der Hagen en Zonneveld hebben immers al toegezegd naar een bijeenkomst met alle I&IC-medewerkers te komen. Bovendien stelt de ombudsfunctionaris voor om die kleinere bijeenkomst te houden op dezelfde dag en hetzelfde tijdstip als de grote bijeenkomst. Van der Hagen reageert desondanks snel en enthousiast op het advies van de ombudsfunctionaris: hij volgt het graag op, schrijft hij.

Verscheurd en uitgeput

Na een resolute afwijzende mail van de betrokken medewerkers komt hij daarop terug. Hij en Zonneveld komen zoals afgesproken alsnog naar de grote bijeenkomst. Het wordt een beladen uur. Meerdere malen moet er een pauze worden ingelast omdat de emoties hoog oplopen: mensen zijn boos of huilen.

Een medewerker schetst eerst de sfeer bij I&IC, zo is te lezen in het verslag van de bijeenkomst: “Ik zie mensen rondlopen die letterlijk gebukt gaan onder de last die ze dragen. Leidinggevenden die zich verscheurd voelen en uitgeput zijn.”

Ook staat er: “We kregen geen informatie, geen antwoorden op vragen over wat wij moeten communiceren naar onze contacten: intern, en ook extern, bij de gemeente, etc. Dat heeft ook effect op onze eigen geloofwaardigheid en reputatie. We schamen ons dood. Nu schijnt er een interimmer te komen (zoals eerder in dit artikel is te lezen, kwam de aankondiging van de komst van de interim-directeur vier dagen na de personeelsbijeenkomst, op 25 maart, red.). Ook daarover is geen centraal geregisseerde, duidelijke communicatie vanuit het cvb. Het cvb heeft veel energie gestoken in een tegenreactie van 172 pagina’s op het rapport de onderwijsinspectie; nog omvangrijker dan het rapport zelf. Wij kregen een mail van 5 regels over het vertrek van onze directeur. Wat een schrijnend contrast.”

Tientallen vragen

En: “We ervaren collectief dat de juridische procedures en de hoogte van een afkoopsom belangrijker zijn dan het welzijn van de 170 medewerkers binnen onze directie. We hebben tientallen vragen en voelen ons niet erkend en serieus genomen als intelligente en gedreven professionals. De randvoorwaarden om ons werk goed te kunnen doen ontbreken. Mensen haken af, worden ziek of nog erger: talentvolle en zeer geliefde medewerkers vertrekken – en ze voelen zich nog schuldig ook dat ze hun collega’s achterlaten met de scherven. [..] Het I&IC voelt zich als groep al lange tijd verweesd en verwaarloosd.”

De organisatoren van de bijeenkomst van 21 maart sturen hun verslag op 4 april naar het cvb, de directeur HR en de voorzitter en vice-voorzitter van de ondernemingsraad (or). In de begeleidende mail staat dat de medewerkers van I&IC  zich ‘absoluut [willen] inzetten voor het proces van heling en onze blik op de toekomst richten’. “Echter, wij vinden het spijtig om te zien dat dit aan ons wordt gelaten. De wond is bij meerdere mensen diep en zal zich zonder enige nazorg niet vanzelf sluiten. Een interim-directeur met een breed en complex aandachtsveld kan dit ook niet alleen. Hiervoor is ook inzet van het cvb en HR essentieel.”

Volgende keer net zo

Van der Hagen reageert door te zeggen ‘begrip te hebben voor de boosheid in de zaal en geraakt te zijn door dit verhaal’. Wat erop volgt, schiet veel aanwezigen echter in het verkeerde keelgat, zo blijkt uit het verslag en uit gesprekken van Delta met verschillende aanwezigen. De rector zegt namelijk dat hij en HR niet anders hadden kunnen handelen, dat vertrouwelijkheid voorop staat en dat een soortgelijke casus een volgende keer op dezelfde manier zou worden aangepakt. Hij concludeert dat de aanpak ‘heeft gewerkt’, hetgeen Zonneveld beaamt. Verder stellen beiden dat MT-leden wel degelijk informatie hadden kunnen delen.

Hoe dat had gemoeten terwijl hen ontslag boven het hoofd hing bij het doorbreken van de hun opgelegde zwijgplicht, wordt niet duidelijk. Later bevestigen Van der Hagen en Zonneveld dat de mt-leden niks valt te verwijten.

Uit het verslag, de begeleidende mail en de gesprekken met betrokkenen blijkt dat veel medewerkers allerminst klaar zijn om naar de toekomst te kijken, zoals het college van bestuur graag wil. Alle betrokkenen spreken van een geschaad vertrouwen in het cvb, de dienst HR en de ombudsfunctionaris. Medewerkers zeggen door alles wat er is gebeurd geen idee meer te hebben waar ze zich moeten melden bij sociale onveiligheid. Ze vragen om excuses voor de hele gang van zaken. Die zijn vooralsnog niet gekomen.

Opnieuw naar de inspectie

Het verhaal van I&IC illustreert de conclusie van de Inspectie van het Onderwijs: de zorg voor medewerkers is aan de TU Delft niet op orde. Niet voor niets hebben tenminste twee betrokkenen een nieuwe melding gedaan bij de inspectie. Die laat via een woordvoerder weten dit om redenen van vertrouwelijkheid niet te kunnen bevestigen. Maar de woordvoerder zegt ook dat een casus die in lijn is met hetgeen door de inspectie is geconstateerd van pas kan komen in het herstelonderzoek dat ze zal doen op de TU Delft.

Reacties en journalistieke verantwoording

College van bestuur en Human Resources

Delta heeft rector Van der Hagen en HR-directeur Zonneveld op 11 april verzocht om een interview voor wederhoor, nadat het al bij een eerder interviewverzoek aan de rector had aangegeven vragen te zullen stellen over I&IC. Dat interview ging niet door. Een woordvoerder liet op 11 april weten dat is besloten tot een ‘medialuwte, in deze fase van het opstellen van het verbeterplan, om het proces ongestoord te laten verlopen’.

Desondanks heeft Delta op 12 april alle bevindingen die op de rector en de HR-directeur betrekking hebben per e-mail aan ze voorgelegd, inclusief de vraag of ze bereid zijn excuses te maken. Daarop stuurden zij later die dag het volgende statement:

“Wij zijn nauw betrokken bij en begaan met de problematiek van de afdeling I&IC. De medewerkers van I&IC gaan door een moeilijke periode. Er zijn gevoelens van onrust en onbehagen naar aanleiding van wat er de afgelopen periode is gebeurd. Dat is een situatie waarin geen enkele medewerker terecht wil komen.
Wij zijn als werkgever dan ook nauw betrokken bij een proces om te komen tot herstel van goede verhoudingen en een goede werksfeer. En zijn daar sterk aan gecommitteerd.

In onze positie als werkgever krijgen we veel informatie die veelal sterk persoonlijk van aard is en die ons in vertrouwen wordt gegeven. Dit betekent dat het voor ons onmogelijk is om op de vragen ten behoeve van uw artikel te reageren, vanuit de waarden van vertrouwelijkheid en respect voor de collega’s in kwestie. Het staat ons niet vrij informatie te verstrekken die tot personen herleidbaar is. Wij hebben uitgebreid gesproken met de MT-leden van I&IC, ook over personen die zijn geraakt. Ook hier is het onontkoombaar dat deze informatie vertrouwelijk is en moet blijven.”

Ombudsfunctionaris voor personeel

Delta heeft ook ombudsfunctionaris Brigitte Peters op 11 april per e-mail een interviewverzoek gedaan. Daarop kwam een reactie met de eis deze integraal te plaatsen. Het is journalistiek zeer ongebruikelijk om zo’n eis in te willigen. Delta plaatst hem voor de volledigheid toch, met enkele aantekeningen daaronder:

“Als ombudsfunctionaris heb ik een vertrouwensfunctie, die ik naar eer en geweten uitvoer. Dat een journalist mij benadert voor wederhoor over mijn vertrouwensfunctie vind ik hoogst ongemakkelijk aangezien de essentie van mijn functie is dat mensen – inclusief ikzelf – zich beschermd moeten weten door die vertrouwelijkheid. De hoofdredacteur van Delta benaderde mij met de mededeling dat zij beschikt over “verschillende documenten en meerdere getuigenverslagen waarin mijn handelen in dit dossier als problematisch wordt bestempeld”. Over welke documenten het gaat en wie deze “getuigen” zijn, vertelt Delta er niet bij. Ik reageer niet op anonieme aantijgingen. Mijn vermoeden is dat dit gaat over de I&IC-medewerkersbijeenkomst van afgelopen 21 maart en hoe twee organiserende I&IC-medewerkers mijn advies aan hen, de CvB-voorzitter en de directeur HR hebben ervaren. Die twee medewerkers van I&IC hadden mij benaderd of ik als moderator wilde optreden met als doel: “hoe kunnen we veiligheid voor iedereen waarborgen, ook voor (CvB-voorzitter) Tim.” Omdat ik dit een vruchtbare benadering vond, heb ik samen met een expert, met de twee I&IC medewerkers 1,5 uur gesproken hoe de bijeenkomst zo goed mogelijk vorm te geven. De volgende dag lieten zij mij weten – zonder enige toelichting – niet met mij in zee te willen gaan met de toevoeging: “We zullen zelf contact opnemen met Tim om onze aanpak van de meeting te bespreken.” Ik heb dit proces willen ondersteunen met een goedbedoeld professioneel advies: stem met elkaar af over de verwachtingen en het doel van die bijeenkomst. Mijn intentie was dat er een goede basis gelegd zou kunnen worden voor een eerlijke kans op de verbetering van de communicatie binnen de TU Delft (CvB-I&IC, en visa versa). Ik zou het onterecht vinden als mijn oprechte intentie nu anders wordt geïnterpreteerd.”

Het verwijt dat de ombudsfunctionaris Delta maakt is voorbarig. Tijdens het beoogde interview zou Delta vanzelfsprekend details over documenten en getuigen delen, voor zover de vertrouwelijkheid dat zou toelaten. Delta heeft de ombudsfunctionaris dit per e-mail laten weten. Vervolgens heeft Delta op 12 april de bevindingen over haar handelen aan haar voorgelegd met een verzoek om een reactie op die punten. De intentie daarvan is wederhoor. Daarop liet de ombudsfunctionaris weten met rust gelaten te willen worden.

Anders dan in de verklaring hierboven is weergegeven, hebben de twee I&IC-medewerkers de ombudsfunctionaris niet gevraagd om als moderator op te treden, maar om te adviseren over wie daarvoor geschikt zou kunnen zijn, zo blijkt uit hun mailwisseling.

Externe vertrouwenspersoon

Delta heeft kort met vertrouwenspersoon Carin van der Hor gesproken, zoals uit het begin van het artikel al blijkt. Ze zegt: “Hoezeer het me ook aan het hart gaat, ik kan niet inhoudelijk op individuele casussen ingaan. Ik zie dat het hele gebeuren schade toebrengt en dat vind ik verschrikkelijk.” Over de mail van 22 december zegt zij nog: “Ik had erbij moeten vermelden dat ik niet anders kon dan die doorsturen. Op de inhoud kan ik verder helaas niet ingaan.”

Directeur I&IC

Na meerdere pogingen tot wederhoor in de afgelopen weken, heeft Delta op 12 april Kemo Agović opnieuw benaderd per mail, Whatsapp en telefoon. Per mail zijn hem de bevindingen over hem voorgelegd, met de mededeling dat Delta op korte termijn een artikel over I&IC zou publiceren, dat deels over hem zou gaan, en met het verzoek diezelfde ochtend te laten weten of hij bereid is een reactie te geven. Hij heeft hier niet op gereageerd.

Werkwijze

Delta heeft voor dit verhaal acht afzonderlijke betrokkenen on the record geïnterviewd en met nog eens vier anderen achtergrondgesprekken gevoerd. De meeste van hen hebben Delta zelf benaderd omdat ze geen andere uitweg meer zagen. Dit artikel is gebaseerd op hun verhalen, op de aantekeningen die zij het afgelopen jaar hebben gemaakt, op meerdere originele e-mails en e-mailwisselingen en op het verslag van de bijeenkomst van 21 maart.

Eerder in het verhaal staat in een quote dat naast de directeur meerdere medewerkers van I&IC vertrekken of zijn vertrokken. Dat heeft Delta bij betrokkenen zelf of andere bronnen voor vijf personen kunnen verifiëren.

Meerdere personen hebben delen van een vertrouwelijk document voorgelezen. Delta heeft dat verantwoord en voldoende geacht, gezien het grote belang voor de medewerkers van de TU Delft dat hiermee gediend is. Datzelfde geldt voor het anoniem houden van deze bronnen. Deze werkwijze is journalistiek te verantwoorden als er een groot belang gediend is in combinatie met een groot risico op negatieve consequenties voor klokkenluiders en bronnen.

Veel vragen zijn nog onbeantwoord. Vanwege mogelijke herleidbaarheid tot individuen hebben we ook niet alles in detail kunnen opschrijven.

Delta blijft de ontwikkelingen volgen. Heb je tips, meld je dan via tudelta@protonmail.com. Je kunt rekenen op vertrouwelijke omgang met je informatie.

Politiek. U hoort er steeds vaker over. Wat het is weet u ondertussen min of meer, maar wat vindt u er zelf eigenlijk van? Waar bevindt u zich op het steeds ingewikkelder wordende vierdimensionale spectrum van opvattingen, stromingen en idealen? Om op die vragen voor eens en altijd een duidelijk antwoord te krijgen presenteert PC u De Grote Links, Rechts of Ergens in het Midden-Quiz. Wij geven u een woord of frase, u kiest uit een van de mogelijkheden om ’m te completeren. U houdt uw antwoorden bij. Ten slotte leest u dan wie u nu eigenlijk bent en waar u staat. Voor de revoluties, genocides, of stem op D66 die u daar vervolgens aan verbindt draagt de redactie geen enkele verantwoordelijkheid.


1. Internationale…

  A. solidariteit.

  B. soevereiniteit.

  C. superoverheid.


2. Wir… 

  A. versaufen unser Geld.

  B. haben es nicht gewusst.

  C. schaffen das.


3. God…

  A. is dood.

  B. is groot.

  C. -verdomme wat is die Sigrid Kaag toch een topwijf.


4. There is no…

  A. war but the class war.

  B. such thing as a free lunch.

  C. alternative.


5. Bloed…

  A. -bruiloft.

  B. en Bodem.

  C. , zweet, en tranen.


6. Arbeid…

  A. vervreemdt.

  B. macht frei.

  C. adelt.


UITSLAG:

Meestal A: U bent links. Ontwaakt, verworpenen der aarde!

Meestal B: U bent rechts. De straten vrij voor de bruine bataljons!

Meestal C: U zit ergens in het midden. 

Geboortegolf of niet, dat de ooievaar binnenkort een ingebakerd pakket Coronaromans af komt leveren staat vast. Propria Cures vroeg alvast een aantal bekenden hoe de aankomende stormvloed van virusliteratuur hun leven en werk beïnvloedt.

Mai Spijkers

En dan denken ze in de zorg dat ze het zwaar hebben! Wij hebben hier een hele extra afdeling op moeten zetten; gepensioneerde redacteurs terug moeten roepen, een hele zooi studentes tot publiciteitsmedewerkers moeten ridderen… Nee, breek me de bek niet open. Ik weet niet of de Nederlandse uitgeef-infrastructuur wel klaar is voor een publicatiegolf van zulke afmetingen. Want dat het allemaal gepubliceerd moet worden, dat staat natuurlijk vast. We gaan hier niet aan triage beginnen.

Peter Buwalda

Ik geloof er niks van, die aankomende ziektevertelsels. Mooie voornemens kunnen ze allemaal wel hebben; zolang de scholen dichtblijven schiet je geen sodemieter op, doordat er de godganse dag een roedel krijskleuters om je bureau cirkelt. Ik heb zelf Jet ook al moeten ze vragen of ze d’r muil wat vaker kan houden en niet door Ludwich Von heen wil tetteren, maar er wordt hier in ieder geval relatief inhaalwerk verricht. Houd die kinderinrichtingen nog maar lekker lang gesloten!

Eveline Aendekerk

Schrijven? Ho, ho, laten we even rustig aan doen. De enige manier om een goede schrijver te worden is eerst heel veel te lezen! Deze situatie biedt een prachtige kans om niet op kantoor je cup-a-soupmomentje te pakken, maar thuis de hele dag de vermicellisoep der letteren op te lurken! Ik ben de laatste tijd weer prachtige boeken aan het lezen. Annejet van der Zijl, bijvoorbeeld. Wat een verhaal! Voor iedereen die nu in isolement zit is het een mooie boodschap, dat liefde altijd overwint. Telefoonseks met een slechte verbinding of verliefd worden op een slavin, uiteindelijk moeten we allemaal met barrières om leren gaan. Welke docent kan dat nou beter uitleggen dan de literatuur?

Daan Heerma van Voss

Ergens aan het eind van de eerste week schoot het me te binnen: ik ben niet de enige die thuiszit. Plots kon ik me voorstellen dat we allemaal, gescheiden maar toch samen, in deze precaire gevangenis zitten. We’re all fucking in this together, allemaal achter onze eigen zelfopgerichte tralies. Ik moest meteen aan al die prachtige, breekbare getuigenissen en kronieken denken die ik las toen ik geschiedenis studeerde. Otto Frank, eat your heart out, want dat kan ik beter. Ik ga het verzamelen, alles wat deze generatie nu doormaakt moet voor het nageslacht behouden blijven.

Wat symboliseerde de afbrandende Notre-Dame volgens u?
A. De ondergang van het Europees christendom.
B. Toch vooral dat ene Lucebertcitaat. Hoe ging ie ook alweer?
C. De belabberde brandveiligheid van middeleeuwse houtconstructies.
D. Iets met de gele hesjes.

Onze duiding van uw antwoord:
A. U bent een kernachtig beelddenker, aangetrokken door duidelijke metaforen. Jammer dat u daarbij in dit geval dan toch uitkomt bij dat voorspelbare gezanek over secularisering.

B. U bent een gevoelsmens en een poëet, maar kunt u alstublieft niet bij iedere brand in een varkensflat H.M. van Randwijk van stal halen?

C. U ziet uzelf als rationeel en praktisch ingesteld. Uw vrienden denken daar anders over en vinden u vooral een voorspelbare zak met een bijzonder arm geestesleven.

D. U bent politiek betrokken. De actualiteit kent geen geheimen voor u. Probeert u ook een keer een mening te vormen die niet al twee weken geleden op een opiniepagina stond?

Archief