Bij elke miljardair die Trump de afgelopen week als minister of adviseur benoemde, ging er weer een nieuw doemverhaal rond. Ex-Exxondirecteur Rex Tillerson bijvoorbeeld, zou de ex-directeur van Exxon zijn en bovendien niet in klimaatverandering geloven. Of de nieuwe minister van Onderwijs Betsy DeVos, waarvan al gauw bekend werd dat ze het liefste alle openbare scholen zou sluiten. In deze duivelse parade kwam ook Steve Bannon langs. Voor zijn aanstelling als Trumps voornaamste raadsman was hij baas van de website Breitbart News Network. In tegenstelling tot de chef van het Nederlandse BNN heeft Bannon het geluk gehad wel een volwassen lengte te bereiken, sterker nog, daaromheen zelfs flink uit te dijen. Zijn verzakte, papperige verschijning doet vermoeden dat de Schepper de homp grijze klei waar hij Bannon mee heeft geboetseerd iets te snel uit de oven heeft gehaald. Dubbel pech: hij heeft ook niet zo’n vrolijk heliumstemmetje.

 

De Amerikaanse BNN heb ik in verschillende dagbladen zien omschrijven als “ultra-rechts, seksistisch, anti-semitisch en racistisch” – een weliswaar volgens sommigen correcte, maar ook behoorlijk gemakzuchtige manier om rond Steve Bannon een rookgordijn van kwaadaardigheid op te trekken, zonder ook maar iets van zijn wandaden concreet te noemen. En dat terwijl Bannon wel degelijk gruwelijke wandaden begaan heeft, zoals het maken van de documentaire Torchbearer (3.5/10 op IMDb). Daar kom ik zo nog op.

 

De filosofie van Bannon laat zich vrij makkelijk samenvatten en draait om een evenwicht tussen kapitalisme en Christendom, en een geloof in de zich herhalende Amerikaanse geschiedenis. Elke 80 jaar, zo rekent Bannon ons voor, vindt er wel een groot conflict plaats waar de VS bij betrokken is. Vietnam rekenen we kennelijk niet mee, en dus was het laatste conflict de Tweede Wereldoorlog, inder-
daad bijna tachtig jaar terug. Bannon wacht met spanning af tot de bom barst. Daarnaast gelooft hij niet in het simpele, puur-kwaad-kapitalisme van greed is good, maar in een kapitalisme dat door Goddelijke waarden moet worden verlicht. Volgens Bannon is dat in de loop van de vorige eeuw in een crisis geraakt door ontkerkelijking en bijbehorend waardenverlies, waardoor Amerikanen elkaar daardoor niet meer als fellow Christians zien, maar als objecten om flink op te verdienen. Dat heeft, volgens Bannon, uiteindelijk tot de bankencrisis geleid. Hoe laag mijn verwachtingen in politici zijn geworden mag blijken uit het feit dat ik het al een hele geruststelling vond dat tenminste iemand in Trumps entourage er openlijk voor pleitte mensen gewoon als mensen te blijven zien (tenzij ze uit een moslimland komen, natuurlijk). Dat er bovenop dit morele minimum nog talloze andere redenen zijn om iemand met een koekenpan op zijn spekkige kop te willen slaan blijkt uit het feit dat Bannon denkt dat het klimaatprobleem een door Chinezen en wetenschappers gehoaxte mythe is, en dat hij waarschijnlijk het master mind achter de muslim ban is, en dus die documentaire Torchbearer, die ik voor de gelegenheid eens uitgezeten heb.

 

Hoofdrolspeler en verteller in de docu is de Phil Robertson. Deze 70-jarige, gekenmerkt door zijn grijze baard en zijn alsmaar gedragen outdoor-outfit, is in de VS bekend geworden door zijn rol als grootvader in een reality-serie genaamd Duck Dynasty. Hierin wordt Phils familiebedrijf  gevolgd, dat een door hem uitgevonden lokfluit voor eenden produceert en aan de man brengt. Van dit roemrijke verleden merken we in de documentaire maar weinig, op de eerste scene na. Phil navigeert met een rubberboot door de moerassen van Louisiana, vangt vis en bemant, gewapend met zijn eendenlokfluit, een uitzichtpost op een meer. Als hij eindelijk begint te vertellen, blijkt dat deze eendenlokker zijn carrièrepad heeft verlegd, en aan de weg timmert als zielenherder: de hele documentaire is een door hem verzorgde preek over hoe Goddeloosheid lijdt tot onmenselijke taferelen, zoals de atoombom en Auschwitz. ‘If men does not believe in God, he will believe in anything.’

 

In deze hervertelling van de wereldgeschiedenis gebruikt Bannon, die de documentaire met twee anderen schreef, een handige truc, door elke christen die ook maar enig kwaad doet, tot christen-af te verklaren, of het kwaad dat christenen aanrichten simpelweg niet te noemen: tijdens de Franse revolutie, worden we herinnerd, zijn door vreselijke atheïsten talloze gelovigen onthoofd, maar als we Bannon moeten geloven hebben de Godsvrezende en rechtschapen Amerikanen hun land natuurlijk zonder enig bloedvergieten veroverd. En de mensen die tegen Martin Luther King waren, die waren natuurlijk goddeloos; al waren het een stel witte dominees. Nadat we langs de christenvervolging onder keizer Nero, de guillotines van de Franse revolutie, de gaskamers en Hiroshima en Nagasaki zijn geleid (de Inquisitie hebben we voor het gemak maar even overgeslagen), komen we dan eindelijk bij de present day. De abortus-beweging in de Verenigde Staten worden vergeleken met Hitler, want die bepaalde ook zelf wat goed en kwaad was, en verder is er de islamitische terreur van IS en Boko Haram, u raadt het al: die moslims zijn natuurlijk verregaand goddeloos. Na die schitterende vertellingen over hoe goed de joods-christelijk gewortelde Westerlingen wel niet al die tijd geweest zijn, met onze medemenselijkheid, weet je eigenlijk al zeker: die moslims zijn gewoon net een tikkletje minder dan wij. De juiste mentaliteit voor een Derde Wereldoorlog.

 

Wellicht koesterde Bannon ooit de hoop een gevierd documentairemaker te worden. Door de culturele elite die met de scepter zwaait op IMDb wordt het gros van zijn werk met jammerlijke onvoldoendes beoordeeld. Ik hoop niet dat Bannon het zich persoonlijk aantrekt. Een gemankeerde kunstenaar in het centrum van de macht, tenslotte, daar kan de wereld toch nooit bij gebaat zijn.

DM

Archief