Toen Sartre’s linkeroog op zijn sterfbed gevraagd werd ‘waarom te leven’, weerklonk zijn stem als een echo uit een teergrot: ‘Om te roken.’ Wie het laatst rookt, rookt het best; het is de waarheid van oude mannen met broze stemmen uit vergane eeuwen. Astma bestond niet, wel werd tabak tegen aanstelleritis voorgeschreven. Slechts kleurloos fotomateriaal stamt uit die tijd. Drie keer raden waarom.
Rook zuigt kleur op, maar kleur is ook maar lelijk spul en wie dat niet gelooft, is nog nooit in een telecomwinkel geweest en heeft nog nooit een politiek affiche gezien. Rook daarentegen is het mooiste dat er is. Elke special-effectsexpert zal u vertellen dat je miljoenen tegen een filmset aan kunt gooien, het gaat er pas echt écht uitzien als je er wat rook doorheen jaagt.
Wanda de Kanter en Pauline Dekker, twee longartsen, zijn het hier niet mee eens. Onder de titel ‘Doorgaan tot de laatste roker’ stond laatst in de Volkskrant een mooie bespreking van hun kruistocht in doktersjas. Die doktersjas is overal: op foto’s, op lezingen, bij de bakker, enz., zodat u denkt wat zij al wisten: dokter ben je 24 uur per dag, de bemoeienis houdt niet op buiten de muren van de polikliniek. In deze jas zit alles.
Elk verwijt dat ik wil maken tegen hun schijnheilige missiewerk, tegen de medische wereld in het algemeen, zit erin verstopt. Kleren maken de man, zeg ik maar, tijd dus voor een ontleding ervan (of ontkleding, wat u het liefst hebt).
Iedereen die regelmatig in een ziekenhuis of huisartsenpraktijk komt, weet met een theater van doen te hebben. Een ‘knappe’ dokter is iemand die de schijn van transparantie, hygiëne, eruditie, gestroomlijnde behandeling, et cetera weet op te houden. In werkelijkheid weet hij ook niet waar dit buisje en dat buisje voor is, net als de niet-knappe dokter trouwens, die dan ook alleen daarin met hem verschilt, dat hij de buisjes laat vallen, gesouffleerd moet worden of een snottebel heeft. In de tijd dat De Kerk aan gewicht verliest, vervangt Het Ziekenhuis haar functie als het Theater van Leven en Dood, waarin de meute die zich geen houding weet met haar eindigheid, getroost wordt met de gedachte dat we de dood onder controle hebben. De dokter is een priester, met een grotere voorraadkast aan sacramenten. De kerk is dan ook een beter theater: zij is te begrijpen.
De witte jas is waarheid, reinheid en een rits aan andere Mariaverwijzingen. De jas zegt: ‘Kijk eens, op mij zou je elk miezerig vlekje kunnen zien, maar je ziet niks, omdat geen van mijn patiënten ooit heeft gebloed in mijn bijzijn.’ Hermans zei al: ‘het zijn woekeraars en goeroes.’
Er is geen verschil tussen de huisarts en de voodoodokter. Allebei weten ze: als ik dit toedien, werkt het misschien. De voodoodokter is zelfs beter af: die weet tenminste waarom het helpt (beheksingen, alter ego’s, rotzooi in de spirituele wereld, enz). Je moet de waarheid niet hebben, je moet hem worden. Daarom hebben De Kanter en Dekker overal hun witte pij aan en mappen bij, waarin cijfers staan die ze uit het hoofd op kunnen zeggen. Zo zullen ze ook bij elk interview, voorlichting, theatersketch (‘vrouwenhumor’ wordt slechts door de algemeenheid van onderwerp overstegen),lezing en aandachtsstunt, toch altijd voorop stellen dat ze zelf gerookt hebben, enz. enz. Als de medische wetenschap uit waarheid bestond, was dit soort trivialiteit overbodig. Ergo: de medische wetenschap bestaat niet uit waarheid.
Maargoed, wat melden de woekeraarsters? ‘De tabakslobby is misdadig en ze mogen met naam en toenaam op websites genoemd worden.’ De tabakslobby is hoogstens onethisch, maar niet misdadiger dan privacyschending. Goed om te weten in ieder geval dat Henk Bres ook aan hun kant staat, BN’ers kunnen wonderen doen voor de pr. ‘Alle artsen in Nederland moeten zich met roken bemoeien.’ Ik ben Jezus en de weg naar de hemel gaat alleen door mij. Alsof ingegroeide teennagels met roken te maken hebben. Hoewel, tegenwoordig moet je op het perron binnen de lijntjes roken. De anti-rookmagiërs weten: kanker gaat te voet. ‘Tabak is een massavernietigingswapen’. U twijfelde nog aan de juistheid van een inval in Syrië? Niet langer! Zolang ze waterpijp roken staat zelfs Bush aan uw kant.
De tabaksindustrie doet immorele dingen, maar dat doen ze pas sinds er antirookwetenschap bedreven wordt. Het zijn bedrijven, die hun wegvallende klantenkring koste wat kost willen behouden. De geschiedenis is daarom iets ongemakkelijks voor De Kanter & Co.
Men rookt al duizenden jaren en men hoest al duizenden jaren bloed. Hiertussen de correlatie zien, is geen wetenschap, maar boerenverstand. Desalniettemin zijn mensen het pas ‘vies’ (een moreel woord) gaan vinden, toen een witte priester het zei. De wetenschap is zijn eigen statuut en weinig meer. Het is te hopen dat net zoals het Christendom, ook de medische wetenschap zichzelf in de voet schiet. Een mooi begin is misschien de ontdekking van placebowerking. Het waren niet de medicijnen, u bent zelf de medicijnen. Sterker nog: als de God van de Medicijnmannen ooit Dag des Oordeels houdt, zal Hij allicht verklaren dat er al die tijd maar twee aandoeningen waren: koorts en hypochondrie. O, en longkanker: de God van de Medicijnmannen haat rokers.
Als u zich in de toekomst genoodzaakt ziet uw rookgewoonten te verantwoorden, omdat de professoren het van iets
realistisch (het ‘veréchteren’ van de wereld) tot iets idealistisch maakten, blaas in dat geval wat rook langs uw gezicht en spreek het Internationale Rokerscredo uit: ik rook, omdat het absurd is.