Zo, dus u bent eerstejaarsstudent? Goede vakantie gehad? Ik kan me voorstellen dat u na uw vwo- of havo-examen, of het volbrengen van uw mbo-4, het direct op een zuipen hebt gezet. Of met de goedkoopste lijnvlucht naar een trashy badplaats in Spanje bent gevlogen. En nu wacht dan eindelijk het studentenleven: Seks, Drugs en Rock & Roll.
Om maar direct met de deur in huis te vallen: over dat onderwerp – seks, drank en drugs – heb ik onlangs een aardig boek geschreven. Het kost maar 12 euro 50. En met de kortingsbon op mijn website (www.borisvanderham.nl) heb je ‘m al voor een tientje. De redactie van Propria Cures had mij op het hart gedrukt geen expliciete reclame te maken voor dat boek, maar tegelijk riepen ze me op om ‘brutaal, prikkelend en tegendraads’ te zijn. Dus wat is het nou? Bovendien wordt een bijna-ex-politicus, zoals ik, voortdurend met groot sarcasme gevraagd naar ‘dat wachtgeld’ dat ik straks krijg. Nou sarcasten, help me dan zo snel mogelijk van dat wachtgeld af door voor nieuwe broodwinning te zorgen! Dus koopt allen dat boek. Een tientje.
Terug naar het onderwerp. Wat ik altijd zo opvallend vind, is dat veel studenten erg hechten aan hun vrijheid, zich afzetten tegen betutteling en bevoogding, maar net zo vaak geen idee hebben waar die vrijheden vandaan komen. “Ik moet kunnen zeggen wat ik denk!” Maar wat denk je dan? “Ik moet kunnen doen wat ik wil!!” Maar wat wil je dan? Hoewel studenten moeten horen tot de vaderlandse intellectuele kopgroep, treffen we ze regelmatig aan bij de maatschappelijke bezemwagen – brallend, zuipend en rokkenjagend. Terwijl hun puberhersens nog niet eens volgroeid zijn, staan ze die al hard weg te zuipen. Een karikatuur van vrijheid.
En wat is toch die fascinatie van sommige corpsballen met prostitutie? Wat is daar nou zo vrij aan? Ik vind de onverschilligheid daarin vaak stuitend. Je kan aan je water aanvoelen dat een schoon bordeel waar volwassen vrouwen goed betaald worden waarschijnlijk minder schadelijk is dan een afwerkplek met een meisje dat gisteren meerderjarig is geworden. Beide zaken zijn even legaal voor de wet, maar er is overduidelijk een groot moreel verschil tussen de twee. Bovendien: een te groot deel van de vrouwen achter het raam is daar ‘onvrij’ terecht gekomen. Wil je het risico lopen daar misbruik van te maken?
Maar mijn verbazing treft ook andersoortige studenten. Bijvoorbeeld het ‘maatschappelijk betrokken’ type. Het zijn de hipsters die zich op coole feestjes tonen, en daar regelmatig lijntjes coke snuiven. Maar hoe ‘maatschappelijk betrokken’ is dat eigenlijk? Cocaïne is een product dat via zeer bedenkelijke wijze tot stand komt. Van productie tot aan de verkoop zit de keten vol onderdrukking van lokale boeren in Zuid-Amerika en maffiageweld. Het verwondert me dat studenten die heel vroom biologische producten kopen, Max Havelaar-koffie drinken en zich zorgen maken over kindslavernij bij een reepje chocolade, ondertussen met hetzelfde gemak wel cocaïne consumeren. Als er één product is met een negatieve ethische ‘voetafdruk’ dan is het wel coke! Vaak wordt dan wijsneuzerig tegengeworpen dat die problemen juist worden veroorzaakt doordat het verboden is. Dat argument snijdt hout: de War on Drugs doet inderdaad meer schade dan goed, en voedt de maffia en criminaliteit eerder dan dat die erdoor bestreden wordt. Maar tot dit is veranderd, blijft de productie en handel van cocaïne zoals hij is. En is er dan in de tussentijd echt geen drug beschikbaar met een minder grimmig bloedspoor?
Wat ik eigenlijk wil zeggen: denk nou eens echt na over die zogenaamde vrijheden van je. Neem ze niet voor lief, en maak ze niet te plat. Doe je dat niet, dan moet je ook niet zeuren over hen die je vrijheid willen afpakken. Als je geen zin hebt in lastige vragen, dan hebben de conservatieve, streng-religieuze en MAGNIET!!-ideologen de weg vrij om eraan te gaan peuteren en knabbelen. Klaag hen dan niet aan, maar klaag je eigen bezopen en doorgesnoven onverschilligheid aan. De vrijheid is prachtig, en juist in je studententijd moet je jouw recht op het lopen van risico’s durven claimen. Maar laat anderen van jouw vrijheid geen karikatuur maken. Heb de vrijheid lief door ‘m te verdiepen en te onderhouden.
Zo, dat was mijn liberale preek. Ga nou maar snel achter de vrouwen en de mannen aan! En o ja, ga ook dat boek van me kopen. Hup! Het is maar een tientje.
Boris van der Ham