In het NRC stond een interview door Coen Verbraak met Marcel Gelauff, de baas van het Journaal. ‘Ik wil de wereld bij jou thuis brengen zoals-ie is’ staat er boven. Een inwisselbaar ethos. Van het Noord-Koreaanse Staatsjournaal tot het researchteam van THE_OBAMA_PEDOPHILE-CONSPIRACY.blogspot, ja zelfs de meer discutabele redacties, zoals die van Medemblik Actueel of TVSchijndel, allemaal brengen ze je ‘de wereld zoals-ie is.’ Fuck de wereld zoals-ie is.

 

Het verschil met deze redacties en Marcel Gelauff is dan ook dat Marcel Gelauff zijn toehoorders tutoyeert. Maar dat mag Marcel Gelauff best. Hij komt immers met enige regelmaat bij jou thuis. Jij bent het, die op jouw toon moet letten. Zo mag jij geen Journaal meer zeggen. ‘We heten sinds 2015 het NOS Journaal’. Gelauff komt van RTL, waar hij het programma ‘Nieuws’ in ‘RTL Nieuws’ veranderde, want als je zegt gisteren het Nieuws gekeken te hebben, denkt iedereen dat je het over het Journaal hebt, de concurrent. Er is niemand die nu ‘gisteren keek ik RTL Nieuws…’ zegt, of ‘schakel over, het NOS Journaal begint’ of ‘hup, AFC Ajax!’, maar soit. Maar Gelauff heeft meer veranderd: ‘We laten nu veel meer beeld zien.’ Hij zal hiermee wel niet de toegenomen grootte van onze lcd-schermen bedoelen. Hij bedoelt: in tegenstelling tot vroeger, is er nu geen presentator in beeld zonder dat er ergens een Star Trek-monitor uit het plafond komt gezakt, voor wat Marcel Gelauff ‘duiding’ noemt. Inderdaad is er nu veel meer beeld in beeld. Maar Marcels liefste kindje blijft toch nog wel het staan van de presentator. ‘We [zijn] dichter bij het publiek gekomen. Letterlijk.’ Nogmaals: Marcel, wat bedoel je? Het journaal wordt niet in 3D uitgezonden. TV’s zijn plat. Staan is niet dichterbij dan zitten. De enige manier waarop dit ‘dichterbij’ ook maar iets betekent, is wanneer men er vanuit gaat dat het Journaal slechts werd gekeken vanwege het weerbericht en dat men in weerwil daarvan de rest van het journaal ook maar tot weerbericht maakte door te gaan staan tussen allerlei schermen. Het weerbericht van mensenzaken. Waarschijnlijk nog waar ook. ‘Dat staan is echt een belangrijk moment in de historie van het NOS Journaal.’ Duiding: als vanaf morgen de presentator een roze konijnenpak aanheeft, is dat eveneens een belangrijk moment in de historie van het NOS Journaal.

 

Gelauff: ‘Dagelijks kijken ruim 2 miljoen mensen naar het [NOS, lah] Achtuurjournaal. Dat moet ook […], want de NOS heeft de taak om een zo breed mogelijk publiek te dienen.’ Naast de vraag of in een taakomschrijving het woord ‘dienen’ gebruikt mag worden, is het vooral de vraag wat hij met ‘dat moet ook’ bedoelt. Hij lijkt te willen zeggen dat het NOS Journaal een breed publiek trekt, maar dat is een leugen. Die 2 miljoen zijn gemiddeld 57,5 jaar oud. Jongeren zappen weg of kijken geen televisie. ‘Dat moet ook’, betekent iets anders. Het is een rechtvaardiging. ‘Wat is het bestaansrecht van het NOS journaal?’ vraagt Coen Verbraak op een gegeven moment. Gelauff: ‘Het bestaansrecht is vanuit onze publieke taak dat er heel veel mensen naar kijken en wij ze van betrouwbaar nieuws voorzien.’ Coen Verbraak is ook geen drol en zegt: ‘Naar Linda de Mol kijken ook heel veel mensen. Dat is niet echt een argument.’ Gelauff: ‘Het is juist een heel belangrijk argument. Als er niemand zou kijken, waarom zou je het dan nog uitzenden?’ Touché. Gelauff is iemand voor wie de zin van het leven ‘ademen’ is, want als je niet ademt, kun je ook niet leven. Het moge duidelijk zijn: het is de markt die hier spreekt. Een publieke taak is volgens Gelauff een taak van iets dat een publiek heeft. Een cliniclown, een reaguurder, Linda de Mol. Allemaal hebben ze publieke taken.

 

Marcel Gelauff klaagt dat het 60-jarige jubileum van zijn programma nergens genoemd wordt, maar Marcel Gelauff moet zijn bek houden, want zijn programma is pas 1 jaar oud. Andere naam, ander programma. Een naam is geen tatoeage; een naam betekent iets. Hoe het ook zij, volgens Gelauff is zijn programma het ‘gas, water en licht’ van de Nederlandse televisie. Het valt pas op als het niet werkt. Hoewel ‘gas, water en licht’ wél een heel duidelijke publieke taak vervullen, heeft hij hier natuurlijk wel een punt, want die aflevering met Tarik Zaza was natuurlijk verreweg de interessantste van seizoen 1. Over ‘de echte wereld’ gesproken. Als er toch één moment was het afgelopen jaar waarin ‘de echte wereld’ met het neppe decorum van de studio samenviel, was het toch dat moment. Hier kwam het Journaal pas echt dichtbij. Geen autocue, geen extra ‘beeld’ in beeld en welja, ik heb zelden iemand zo ‘dichtbij’ zien staan. Maar nee, het mocht niet zo zijn. Pas nadat het jochie werd overmeesterd, besloten ze het lafhartig uit te zenden, herhaling na herhaling, dwars door andere programma’s heen, alsof er niks anders op de wereld was gebeurd die dag. ‘We hadden maar zo verdomd weinig beeld, we konden geen normale uitzending maken.’

 

Wat is eigenlijk het verschil tussen Tarik Zaza en Marcel Gelauff? Beiden hebben de objectieve waarheid, beiden zijn in wezen ongewapend. Van Tarik Zaza werd gezegd dat hij schizofreen is. Dat blijkt niet waar, maar in hoeverre geldt dat voor Marcel G.? Hij zegt volledig onpartijdig te zijn, maar spreekt een regel verder over IS als ‘meedogenloze moordenaars’. Hij klaagt over de invloed van de markt in de journalistiek, maar heeft het zelf over doelgroepen. Hij pocht dat zijn journaal betrouwbaar is, maar een regel verder betekent dat, dat ze eerlijk zeggen als het verhaal geen bron heeft. De politiek spreekt zich nooit uit over de journalistiek en een moment later wel. Goed, hypocrisie is geen schizofrenie natuurlijk. Laten we het dan zo stellen: het verschil tussen Tarik Zaza en Marcel Gelauff is, dat Tarik Zaza zijn verhaal niet mocht doen en Marcel Gelauff dat dagelijks doet.

 

 

LAH

 

 

 

 

 

Archief