Het overkomt je soms. Tijdens een groepsdiscussie in het café, maar het zou ook zomaar in een kantine kunnen zijn. De argumenten die je gebruikt worden ook door een andere medestander gebezigd, de schrijnende voorbeelden ook. Dan weet je het. Het opinieartikel uit het degelijke opinieblad waar jij je betoog op baseert, heeft de ander ook gezien. En je dacht nog wel dat niemand anders dat blad las. Vervuld van enige schaamte, maar ook met een gevoel van vernieuwde vriendschap sluit je je medestander in de armen. Hetzelfde gevoel kreeg ik met Rutte, toen hij voorstelde om te korten op de activiteiten van publieke omroepen op internet. Hij moest ook VPRO Dorst gelezen hebben!
VPRO Dorst werd afgelopen juli gelanceerd. Ik dacht met een jongerenplatform te maken hebben, maar al gauw werd ik uit mijn droom geholpen. Dit reikte verder. Dit was een jongerenmerk. Het zou niet een website worden met stukjes van jonge creatievelingen, nee, dit moest op dezelfde hoogte kunnen staan met andere jongerenmerken als Nickelson, Strongbow Gold en de Jonge Lijsters. Wie kon zoiets bedacht hebben? Toen ik het lijstje met initiatiefnemers zag, snapte ik het meteen. Weggemoffeld tussen een Japanner van 19 en een jongeman die zijn beroep aanduidt als ‘creative’, stond daar Ebele Wybenga. Ebele Wybenga is al vier jaar debutant, schrijft al twee jaar niet meer voor Adformatie, en heeft een vaste rubriek in Bright, het ‘enigste en grootste en snelstgroeiende lifestyle innovatie magazine’, en daarmee ook meteen het kleinste en langzaamstgroeiende. De schokkendste gebeurtenis in zijn leven was toen zijn lange blonde lokken werden afgeknipt en er kleine droogbruine krulletjes voor in de plaats kwamen. Ebele Wybenga is 23, en vroegkalend.
En de VPRO is zo vol in de Ebele getrapt, dat het ook onder de randjes vandaan komt. Ze zaten al te likkebaarden toen hij hen vertelde dat hij 23 is. En dat hij een doelgroep heeft. Ebele Wybenga durft namelijk alleen maar te schrijven voor leeftijdsgenootjes. Tijdens zijn puberteit schreef hij voor Spunk, platform voor scholieren die hun gekke plekje aan het ontdekken zijn, nu hij een twintiger is komt hij met Dorst. Op zijn dertigste wil hij voor de Playboy schrijven, als hij veertig is, is de Arts & Auto echt iets voor hem, tien jaar later columnist voor HP/De Tijd, om op zijn zestigste te eindigen bij Plus Magazine. Toen hij de directie van de VPRO er ook nog van wist te overtuigen dat hij mensen kent die zichzelf ‘creative’ noemen, hebben ze de fte’s in salarisklasse G voor hem opengetrokken.
In principe niets nieuws. De VPRO geeft wel vaker aan jongeren de kans om met innovatieve programma’s te komen. Ad van Liempt kan moeilijk alle zendtijd vullen. Dan krijg je bijvoorbeeld een documentaire over vier afgestudeerde twintigers die heel hard en lang twijfelen of ze misschien niet liever Natuur & Gezondheid als profiel hadden gekozen, en daar dan depressief van raken en thuis heel veel koffie zetten. Of een making of van een documentaire over Geert Wilders, die niet zo interessant was, maar misschien dat de documentaire zelf nog beter wordt. Ze doen in ieder geval hun best. Want de VPRO vindt het belangrijk dat ze jonge creatievelingen aan zich binden, zodat ze goede programma’s kunnen maken, als ze eenmaal opgegroeid zijn. En blijkbaar willen genoeg jongeren ook wel de volgende Ad van Liempt worden. Een ‘talentpoule’ van tachtig creatievelingen, onder leiding van badmeester Wybenga, moet er nu voor zorgen dat er elke dag één nieuw item op de voorpagina van Dorst komt. Als je een itempje af hebt, heb je 79 dagen voordat er een nieuwe wordt verwacht. Maar aan sommige items werken twee mensen tegelijkertijd, dus het zal wel eens voorkomen dat je binnen twee maanden met iets nieuws moet komen. En niet zomaar een itempje, ‘medewerkers moeten de deur uit om een item te maken’, aldus Ebele. Maar er verschijnen ook genoeg stukjes helemaal zelfbedacht proza (Floor Rusman-niveau en daarbeneden), dus een gang naar de brievenbus om een stuk op te sturen telt waarschijnlijk ook al.
Voor die tachtig mensen in de talentpoule is het de kans waarop ze hebben gewacht sinds ze te oud zijn om brieven in te mogen sturen naar de Achterwerk-pagina van de VPRO Gids. Eindelijk weer een plek waar ze zich creatief en emotioneel mogen ontlasten. Maar het verschil is toch dat een meisje van 15 die naar Achterwerk schrijft dat ze een probleem heeft omdat ze een Chinees is en nog nooit heeft gezoend, schattig is, terwijl een drie jaar ouder meisje dat Nietzsche probeert te citeren op Dorst opeens niet meer zo leuk is. En waarschijnlijk ook nog eens slecht in bed. Waarmee ik niet wil zeggen dat er geen jongeren zijn die wel leuke stukjes schrijven. Maar hiertegenover staat een legioen aan ex-schoolkrantredacteuren, die allemaal het gevoel hebben dat ze creatief bezig moeten zijn, omdat ze anders op een kantoorbaan terechtkomen. Een goede selectie is dus funest voor een jongerenplatform. Of jongerenmerk, in dit geval. Helaas, de laatste keer dat Ebele Wybenga het kaf van het koren scheidde was toen zijn blonde lokken uitvielen. Met een stift net zolang in een verklaring van de PVV krassen tot er een onbegrijpelijk gedicht ontstaat? Doen we! Een verhaaltje op basis van de gelijkenissen tussen bergkaas en vaginaal sediment? Leuk perspectief! Al je afwijzingsbrieven onder elkaar zetten, zodat je zelf niets hoeft te schrijven? Zulke zelfspot siert je!
Ebele Wybenga sloot zijn interview over Dorst in de Adformatie (ondanks het afschaffen van zijn column nog steeds de beste nieuwsbron als het over Wybenga gaat) af met de mededeling dat de VPRO het jongerenmerk ook zal meenemen naar festivals. En dat is nog niet alles. ‘Het kan zijn dat we daarna ook op de andere VPRO-platforms – radio, tv, online – opduiken.’ Of je dus op Lowlands rondloopt, naar 3FM luistert of naar een documentaire over depressieve twintigers kijkt, je weet maar nooit of je daar Ebele Wybenga tegenkomt, die zijn vleugels uitslaat samen met zijn generatie. Als je op je goeie goed gesteld bent – oppassen. Hij is in de rui.