Redactioneel
Foto: Hajo Hoffs
Maar, Rika, wat kon zaalger voor mij zijn,
Dan, onder hels geratel en gestamp,
Met u verplet te worden door één trein?– Piet Paaltjens, ‘Aan Rika’
Donderdag bereikte ons het nieuws dat oud-redacteur Laurens van der Graaff aan boord was van vlucht MH17, samen met zijn vriendin Karlijn Keijzer op weg naar een vakantie in Indonesië. Tussen 2010 en 2013 hadden we bij Propria Cures het genoegen hem in ons midden te hebben. Met Laurens verliezen we behalve een betrokken oud-redacteur en een groot talent bovenal een fantastische vriend. Hij zal verschrikkelijk gemist worden.
Laurens zal zelf ongetwijfeld herinnerd willen worden om zijn woordgrappen, met vondsten als ‘De Banaanslag,’ ‘Kiwi’s op een bed frambozen’ en ‘Nooit meer Sla’, die hij optekende in een PC-Top 20 (!) over groente en fruit in de wereldliteratuur. Daarmee zouden we hem echter ernstig tekort doen. Ook in zijn langere stukken excelleerde hij, bijvoorbeeld toen hij Danny Mekic neerzette als ‘een inventieve knul met de authenticiteit van een VVV-bon’, of de treffende karakterisering van Lenie ‘t Hart als ‘de Cruella de Vil van het waddengebied’. Onvergetelijk was zijn optreden op Lowlands, toen hij een bomvolle Titty Twister tevergeefs naar de kotszakjes onder de stoelen deed grijpen met een fictief – we zeggen het er maar bij – verhaal over een vrijage met Mies Bouwman.
Voor mensen die Laurens kenden was het geen verrassing dat er een luchtdoelraket aan te pas moest komen om dat machtige lijf van hem tot stilstand te brengen. Laurens was, anders dan de meeste PC-redacteuren, die met een mengeling van afgrijzen en onbegrip naar elke vorm van fysieke inspanning kijken, bijzonder sportief van aard. Hij was naast zijn redacteurschap actief voor roeivereniging Skøll en vulde de lege uurtjes met basketbal en squash. De sport was echter niet het enige dat Laurens tot een uitzonderlijke redacteur maakte. Laurens was aimabel, geïnteresseerd, oprecht. Hij was, kortom, een prettig mens, en bleef tot aan het einde goed bevriend met iedereen die met hem in de redactie heeft gezeten. Weinig verrassend: Laurens raakte bevriend met vrijwel iedereen die op zijn pad kwam. Het feest kon pas beginnen als Laurens er was. Hij slingerde zijn tas (een kuub bruine boterhammen incluis) de hoek in, riep op maximaal volume ‘Halllootjes!’, deelde grote handen en klapzoenen uit, en trok de boel op gang. Het vooruitzicht van een borrel zonder onze boezemvriend en gangmaker is ronduit beangstigend; het beeld van een café vol zwijgend aan hun bierviltjes plukkende redacteuren dringt zich op.
Behalve als polemist en als sportman heeft Laurens zijn uitzonderlijke talent voor menselijke omgang ook in het onderwijs aan het werk gezet. Wie Laurens ooit bezig heeft gezien als leraar Nederlands aan het Geert Groote College in Amsterdam weet dat het voor zijn leerlingen een onschatbaar verlies is dat ze hem na de vakantie niet meer terug zullen zien. Menig leraar zal een leerling, die een van de meest gruwelijke scènes uit Van den Vos Reynaerde in een levendige tekening uitbeeldt, straffen. Laurens deelde de tekening gierend op zijn Facebookpagina. Kort voor zijn overlijden nam hij zijn leerlingen nog mee op excursie naar de Koninklijke Bibliotheek. Tot zijn eigen verbazing kreeg Laurens ook daar weer het onmogelijke voor elkaar, en bladerde hij hoogstpersoonlijk door het kapitale Gruuthuusehandschrift, voor elke neerlandicus een droom die werkelijkheid wordt. Wanneer hij gepassioneerd vertelde over het leraarschap zagen wij voor ons hoe Laurens met zijn donderstem ‘Aan Rika’ van Piet Paaltjens voordroeg, een van zijn favoriete gedichten, en tegelijkertijd zijn leerlingen verhoedde voor de dt-fouten die hij zelf ook ooit had gemaakt. Als Laurens tien jaar eerder met lesgeven was begonnen, waren er heel wat minder kutboeken verschenen.
In januari 2013 moesten we, na een memorabele tweëeneenhalf jaar, dan toch echt de Uittree van Laurens ontvangen (door hem overigens gemaild met als onderwerp ‘Uitreet’). Hierin gaf hij aan dat hij altijd nog eens Thomas Roosenboom op zijn schouders door de stad had willen dragen. Dat dat niet meer kan is een verlies waar Roosenboom mee zal moeten leren leven. Aan het slot van zijn Uittree prijkte zijn allerlaatste zin als PC-redacteur: ‘En als ik doodga, draait u dan het thema van Jurassic Park.’ Hier kunt u het vinden, u weet wat u te doen staat. Een laatste ongerealiseerde wens was die om, als een van de weinige PC-redacteuren, volkomen vergeten te worden, ‘om met dat unicum vervolgens wel afgrijselijk beroemd te worden natuurlijk.’ Dat zal hem helaas nooit meer lukken. Had je maar niet zo’n onvergetelijke gast moeten zijn, Laurens.
Foto: Hajo Hoffs
Посвящается светлой памяти Лауренса ван дер Грааффа, бывшего редактора легендарного голландского сатирического студенческого еженедельника «Propria Cures» (учрежденного в 1890 году).
В четверг мы получили новость о том, что наш бывший редактор, Лауренс ван дер Граафф был на борту рейса MH17. Вместе со своей подругой, Карлейн Кейзер, он отправился в отпуск в Индонезию. Для нас было честью работать с ним с 2010 по 2013 год в «Propria Cures». Потеряв Лауренса, мы лишились не только преданного своего делу редактора и невероятно талантливого человека, но и удивительного друга. Нам будет ужасно его не хватать…
Vandaag lanceert Propria Cures zijn nieuwe bijlage: de “Z”, het eerste en enige katern geheel gewijd aan Joost Zwagerman. Met interviews, essayistiek, recensies en cadeau-artikelen, natuurlijk allemaal over het leven en werk van Joost Zwagerman. De redactie zegt in een verklaring:
‘Joost Zwagerman is een obstinate ijdeltuit met een menselijkerwijs niet te verklaren geldingsdrang. Een pedante sausdief die met zijn zelfingenomen gebazel op de oevers van letterenland het bruggenhoofd vormt voor beroepskakelaars en andere non-valeurs. Bovenal is Zwagerman een menselijke automatiek, waarin lauwe meningen geduldig liggen te wachten tot het luikje zich opent.’ Dit is slechts een greep uit de vele misvattingen die er over Zwagerman bestaan. Sinds hij in 1986 met de Houdgreep debuteerde, was de kritiek niet mals. Natuurlijk, er was ook lof. Er kwamen prijzen, vertalingen, schouderklopjes en fandagen. Maar de algemene teneur was er een van afgunst en negativiteit. Waarom? Dat laat zich raden. Joost Zwagerman beschikt met zijn eruditie, zijn brede algemene ontwikkeling, en – bovenal – zijn sociale en menslievende inborst over eigenschappenwaar de meeste van zijn vakbroeders alleen van kunnen dromen. En hoewel velen van hen hem liever gisteren dan vandaag zouden zien gaan, is de realiteit dat Zwagerman al vijfentwintig jaar de absolute vedette is op het literaire veld. Het is de hoogste tijd voor een weerwoord.
Als voorproefje is de eerste pagina van dit nu al succesvolle katern hieronder beschikbaar.
Hij is er weer! Een geheel nieuwe deadline voor de recensieprijsvraag. Heeft u de afgelopen drie maanden een boek gelezen, een film gezien of een concert bezocht, dan kunt u daarover schrijven. Bent u niet in zo’n gunstige positie, dan kunt u uw vooroordelen de vrije loop geven. Voor vrijdag 18 maart, 18.00 stipt verwachten wij uw nietsontziende en toch humoristische recensie. Een prachtige tas met boeken en misschien wel een muffe redacteurszetel staan op het spel. Insturen naar redactie@propriacures.nl.
UPDATE: WEGENS TOESTANDEN IN HET MIDDEN-OOSTEN DEADLINE UITGESTELD TOT ZATERDAG 25 MAART, 18.00
De vriendelijkste prijsvraag van het jaar is er weer: de Kerstprijsvraag! Schrijf een verhaal waar we onze harten aan kunnen ophalen en onze neuzen aan kunnen afvegen. De enige regel is dat één van onderstaande zinnen in uw stuk verwerkt moet zijn. En omdat het Kerst is, krijgt u 600 woorden. Handgeschreven inzendingen verdwijnen in de warme choco.
Als er iets een witte krans moet hebben, dan is het mijn piel.
Wie heeft in hemelsnaam Kester Freriks uitgenodigd?
Met kerst draaien wij geen bebop.
Hoe het homofoon kerst stal uit de kerststal.
Zeg, is dat niet Raoul Heertje in een schaatspak?
Kerst viel vroeg dit jaar op de Theemseweg.
Maar ik heb helemaal geen dwergen besteld godverdomme!
Daar, onder de boom, is dat geen generatieroman?
Ons DNA rook nog dagen naar feest.
Dat die kerstbal niet is gebroken daarbinnen.
Opsturen voor vrijdag 10 december 18:00 naar redactie@propriacures.nl
of
Redactie Propria Cures, Vendelstraat 2, 1012XX
En misschien wint u wel die tas met boeken en/of een redacteurszetel!