Het is een traditie die niet meer weg te denken is uit Nederland: het Sinterklaasjournaal. Dieuwertje Blok of die andere die met hun heerlijke ogen en volle monden de kinderen van ons land voorlichten over de recentste capriolen van Sint en de Pietjes. Wat alleen weinig mensen weten, is dat er vanwege het doorslaande succes van het origineel tegenwoordig ook een rijk palet aan alternatieve Sinterklaasjournaals bestaat: voor ieder kindje wat wils. Propria Cures neemt u mee.

Het Sinterklaasjournaal van Hezbollah
Sjeik S’nt-Al-Klaas is de door iedereen geliefde, witbebaarde kommandant van een succesvolle Hezbollah-brigade in Zuid-Libanon. Een van de redenen voor zijn populariteit is het jaarlijkse S’nt-Al-Klaas-feest, waarbij hij cadeaus weggeeft aan de lokale bevolking. Ook dit jaar is het raak – via een Cypriotisch bedrijf is het Al-Klaas gelukt om vijftienduizend piepers aan te schaffen voor een absolute bodemprijs. Zullen zijn presentjes bij iedereen in de smaak vallen?

Het poststructuralistische Sinterklaasjournaal
Pomopiet is een zwaarmoedige student filosofie en vergelijkende literatuurwetenschap aan de Sorbonne. Hij slijt zijn dagen rokend en flanerend langs de linkeroever van de Seine, waar hij de moderne toestand overdenkt. Op een koude Decemberavond ontmoet hij een mysterieus figuur in een gammel bootje: het blijkt Sintderridaas op zijn pakjesboot te zijn. Voor Pomopiet heeft Sintderridaas geen puzzel of rol snoep meegenomen, maar een theoretisch kader, waarmee Pomopiet mogelijk uit zijn intellectuele impasse kan ontsnappen. Lukt het Pomopiet om zijn pakjes – en zichzelf – te deconstrueren?

Het antisemitische Sinterklaasjournaal
In het antisemitische Sinterklaasjournaal kampt Sinterklaas met een groot probleem: de internationale markt voor pepernoten, chocoladeletters en marsepein wordt gemanipuleerd door een perfide kartel van Semietenpieten, die de wereld een schuldgevoel hebben aangepraat door middel van een verzonnen misdaad in de jaren ’40. Lukt het antisemitische Sinterklaas om te bewijzen dat de diefstal van zes miljoen pakjes suikerbrood door Hitlerpiet helemaal niet heeft plaatsgevonden, of zullen de Semietenpieten zegevieren?

Het Sinterklaasjournaal voor de Chinees-Indische horecasector
Piet Ping Pang van Chin.Ind. Specialiteitenrestaurant De Chinese Piet heeft hoog bezoek op zich wachten: Sinterklaas komt op 4 december met Amerigo en al zijn pietjes langs om rijsttafel te eten. Maar een drama is voorgevallen: Piet Pikant heeft alle sambal in Amsterdam en omstreken opgekocht. Zal het Piet Ping Pang desondanks lukken om een authentieke Chinees-Indische eetervaring neer te zetten, of valt het hele Sinterklaasfeest door flauwe Babi Pangang in de haaienvinnensoep?

Sinterklaasjournaal van tijdschrift Babel
Wanneer Ginds, over de Jordaan, den Pakjesboot landen zal op de bruine en gladgelopen kades onzer stad, zal enigerlei alsmede menig kind in een toestand van blijde verrukking geraken, die enkele maanden reeds in opbouw geweest zijnde was, en deerlijk uitschreien, dat het ‘Feest des Sinterklaas’ is aangevangen! Welk een weelde aan snoepgoederen, maar belangrijker, schone familiale, Oer-Hollandsche Naastenliefde en Gezelligheid zal dan uitbarsten, in een waarlijke explosie! In dit Essaieistisch Journaal zal den Babel documentairewijs trachten te verklaren, welke structurele en andersoortige factoren hebben bijgedragen aan het feit, dat het zo gekomen is, dat het Feest des Sinterklaas een dergelijke plaats van Prominentie in ons culturele erfdeel in is gaan nemen.

Sinterklaasjournaal in makkelijke taal
Het Sinterklaasjournaal in makkelijke taal is voor iedereen. Vooral voor mensen die het soms moeilijk hebben met taal. We leggen die mensen uit wat er aan de hand is met Sinterklaas. En zijn pietjes. Dat doen we met veel plaatjes. En op een rustigere toon. Onze presentator Özcan Akyol neemt je mee. Naar de wereld van Sinterklaas. Kom jij ook?

Het PVV-Sinterklaasjournaal
In het PVV-Sinterklaasjournaal lopen de zaken geenszins op rolletjes. Eritrese fatbikepieten uit het AZC hebben Blonde Piet uit Abcoude verkracht, vermoord en achtergelaten in een greppel. Linkse mediapietjes weigeren het echte verhaal over massamigratie te vertellen, waardoor Sinterwilders in moet grijpen om de blonde meisjespieten van Nederland te verdedigen. Lukt het Sinterwilders om alle testosteron- en kopvodpietjes in de pakjesboot naar Rwanda te brengen, of blokkeren D66-rechterpieten zijn plannen?

MAJM

‘Poëzie is een daad’, dichtte Remco Campert ooit. Een stelling waar ik lang sceptisch over was. Touwtjespringen is een daad, net als volkerenmoord of afwassen, maar poëzie is een kunstvorm die draait om gestileerde taal – het brengt niks fysieks in de wereld teweeg. Dat dacht ik, althans, tot vanochtend, toen ik mijn stoel iets te hard naar achteren schoof, waardoor Een nieuw geluid: de geboorte van de moderne poëzie in Nederland vanaf de bovenste plank van mijn boekenkast op mijn hoofd viel.

Een nieuw geluid is geen dun boek – sterker nog, dat het ongeveer evenveel woog als een Gazaanse puber was het enige gegeven dat ik geregistreerd had toen het enkele maanden geleden met een oerknal op mijn deurmat viel. Dertig jaar hadden de geleerde heren Dorleijn en Van den Akker geploeterd aan dit monumentale overzichtswerk, en iedere verduidelijkende voetnoot en rijmschemaverklaring had bijgedragen aan de monumentale, gutsende hoofdwond die ik nu aan het verplegen was. De meeste mensen zouden na zo’n ervaring misschien mokken, of negatieve gevoelens koesteren tegenover de geleerde heren, maar zo zit ik niet in elkaar: ik besloot even om te denken.

Met monumentale handboeken over Nederlandse poëzie aan het begin van de twintigste eeuw kun je namelijk een stuk meer doen dan op het eerste gezicht lijkt. Het gewicht (ruim twee kilo) van Een nieuw geluid schept in combinatie met het handzame formaat een rijk palet aan mogelijkheden. ‘Alleen in mijn gedichten kan ik wonen’ hoeft nu helemaal geen probleem meer te zijn: met een stuk of honderd exemplaren van Een nieuw geluid kan de dichterlijke doe-het-zelver gemakkelijk een tiny home met energielabel A bouwen. Voor mensen met veel vijanden is het ook handig om over een doosje te beschikken, zodat een werpwapen met een puntige kaft en een cultureel verantwoord alibi altijd binnen handbereik is.

Maar nu genoeg over de vorm – op naar de inhoud. De inhoud, weet ik uit ervaring, komt het beste naar voren in de inhoudsopgave, en precies in die inhoudsopgave beginnen donkere wolken zich aan de monumentale dichterlijke horizon te verzamelen. Hoofdstuk 1 van het proloog heeft ‘Poëzie: een ronde, volvlezige meid’ als titel, waarover ik alleen maar kan zeggen: gadverdamme (en: onwaar, want poëzie is zoals gezegd geen ‘meid’, maar een kunstvorm). Dit boek kent wel meer vreemde hoofdstukken. ‘Passieloze passie’ (kan helemaal niet). ‘Middelmatige dichters.’ ‘Belangrijke dichters.’ ‘Andere “grote dichters”.’ Met een beetje knippen, plakken en met leestekens strooien kun je er best een werkbaar nY-gedicht van bouwen, ik zeg maar wat:

Socialisme is het nieuwe literair:
Het direkte arbeiders-sentiment? Nieuwe media.
De ‘Joodsche ziel’? Verboden lust.
De homoseksuele constellatie – moderne Vlamingen – west meets east
Ik heb alleen een groote gramofoon.

Rare bedoening dus, die inhoudsopgave. Wie is daar verantwoordelijk voor? De smoking gun vinden we al op de kaft, waar – traditiegetrouw – de auteurs vermeld staan: Gillis Dorleijn en Wiljan van den Akker. Klinkt als een stel vijfentwintigjarige PhD-studenten aan de Amsterdam School for Cultural Analysis met gekerfde barcodes in hun anorectische, keffijeh-omhulde, aan-de-A12-vastgelijmde-armen, maar niets is minder waar: dit zijn twee hele oude lullen met academische aanstellingen. Op de laatste pagina van het boek vinden we zelfs een foto van de auteurs, inclusief verklarende tekst. Beide inmiddels gepensioneerde heertjes zijn hoogleraar moderne letterkunde geweest, waarbij je natuurlijk in eerste instantie ‘poe poe’ denkt, maar in hun tijd (de jaren ’80) hoefde je toch maar drie romantitels van Lodewijk van Deyssel op te dreunen terwijl je een koprol deed om een leerstoel te bemachtigen. Heel veel heeft het ze duidelijk niet opgeleverd, want beide geleerde heren zijn hartstikke kaal en wit. Dat zou mij niet overkomen, maar ja.

Nu zijn er vast allerlei kwade geesten die as we speak tegen zichzelf zeggen: ‘MAJM, je hebt dit boek helemaal niet gelezen, deze heren hebben toch een grote bijdrage geleverd aan de academische discussie over de vroege modernistische poëzie in Nederland?’. Dat kan ik dus niet beoordelen, want ik heb het boek, inderdaad, niet gelezen: ik was allerlei lekkere fruittaartjes aan het bakken en eten met mijn lieve vrienden. Maar ik kan wel afgaan op marginalere details. Zoals het feit dat de tekst op de achterflap in het goud is afgedrukt. Een Mai Spijkers-perversie. Walgelijk. En dan nog het gedicht achter de kaft: ‘een nieuwe lente en een nieuw geluid’. Terwijl het herfst is. Belachelijk. Daar pik je toch geen hoofdwond van?

MAJM

Een nieuw geluid: de geboorte van de moderne poëzie in Nederland, Gillis Dorleijn en Wiljan den Akker.
Prometheus, €55,00.

Nadat ik begin 2023 werd ontslagen bij de escalatielijn van bol.com omdat ik eerst verliefd was geworden op een Selectabonnementhouder en haar vervolgens, toen de roze wolk in zwaveldamp was opgegaan, een ongeneeslijke ziekte had toegewenst, besloot ik dat ik mijn heil elders dan de klantenservice moest zoeken. Ik nam een baan als pannenkoekenbakker. De jongen die me bij het pannenkoekenhuis inwerkte heette Gijs, en een van de eerste dingen die Gijs aan mij vertelde was dat hij een ‘recent gedoopte traditionalistische sedevacantistische SSPX-katholiek’ was, hetgeen hij uitte door onze wulpse zestienjarige serveerstertjes af te snauwen en kruisjes te slaan boven zijn dubbele spekpannenkoeken.

Ja vrienden, de kerk. Mijn oudtante Maria Cornelia, God hebbe haar ziel, heeft ooit goed aan me uitgelegd hoe je kunt zien of iemand uit een paaps of protestants milieu komt. Volgens haar herken je een katholiek aan een evenwichtige combinatie van losheid, franje en schuldgevoel, terwijl protestanten een totaal gebrek aan losheid vertonen en een gevoel voor franje dat schuldgevoel is aangepraat. Je kunt deze definitie overal op toepassen, en zo weet je dat het waar is. Treurwilgen (zwierig (los) schuldgevoel) en mullets (losheid en franje) zijn katholiek, bevrijdingsdag is protestants (dansen voor Auschwitz, oftewel schuldige franje), wiet is katholiek (los, geen kater, het boeten gaat subtieler), en cocaïne is protestants (strak, het schuldgevoel zit al in de franje).

Als we als goede katholieken onbevreesd de conclusies trekken waar deze begripsbepaling ons toe leidt, komen we tot een verontrustend eindoordeel. Paus Franciscus (of de zwendelaar Bergoglio, kan ik beter zeggen) was even katholiek als een Urker kerkklok. Dat is geen kwestie van theologie (God bestaat namelijk helemaal niet en in dit blad zijn we niet te laf om dat te benoemen) maar een kwestie van presentatie. De moederkerk bestaat om te dienen als toevluchtsoord voor de geknepen nichten van Europa en Klein-Azië, het hoort een plek te zijn waar de jongetjes die vroeger als laatste gekozen werden met trefbal heen kunnen om liedjes te zingen en gouden sieraden bij elkaar op te spelden. Van Franciscus was het vanaf dag één duidelijk dat er geen homofiele vezel in zijn lichaam zat – dat kon ook helemaal niet, hij kwam uit Argentinië, een land van biefstukvretende Hispanjoolse Nazi-apen waar men evenveel kaas gegeten heeft van zoet, zalvend homoeroticisme als zinnig monetair beleid.

Hij was een hetero in de stoel van Peter, dus – de eerste in tijden. Ik hoor u, de zwakzinnige die zijn Kellendonk niet heeft uitgelezen, al zeggen: ‘maar MAJM, dat is toch de bedoeling? Homo’s mogen toch helemaal niet in de kerk?’ Fout. Kunt u zich de richtlijn van mijn oudtante Maria Cornelia van hierboven nog herinneren? Franje, schuldgevoel en losheid zijn universele eigenschappen, maar alleen bij homoseksuelen zijn ze in evenwicht. Gijs, de jongen uit mijn anekdote zojuist, had te veel schuldgevoel en te weinig losheid, en daarom was ’t zo’n maagd (een protestantse eigenschap). Franciscus leed aan het tegenovergestelde probleem. Te weinig schuldgevoel en franje (want hetero) leidde bij hem tot een overdaad aan losheid, waardoor we twaalf jaar opgescheept zaten met een paus die zanikte over homorechten – terwijl dat hele instituut al 2000 jaar nadrukkelijk bestaat om homo’s in de kast een bijbelvaste Ru-Paul’s Drag Race-ervaring te bezorgen.

Precies die glitter en glamour is onder het ribeye-met-aardappelenbewind van Big Bicep Bergoglio verloren gegaan. Als een achttienjarige jongen die zijn eerste studentenkamer inricht heeft deze paus alles wat ook maar hintte op stijlgevoel of flamboyantie de kerk uitgebonjourd: de troetelige rode schoentjes van Benedictus, de pauselijke cowboyhoed, de gouden gewaden, de paleizen, het Mercedes- pausmobiel, zelfs de mis in het Latijn moest eraan geloven. Als deze paus de eredienst leidde, stond hij er steevast bij als een eerstejaarsstudent in een met sperma aangekoekte witte badjas.

Omdat de drukker van Propria Cures er bepaald geen protestantse werkethiek op nahoudt, zit het er dik in dat er tegen de tijd dat u dit stuk leest al een nieuwe paus gekozen is. Nu houdt de Heilige Geest zijn wonderen natuurlijk verborgen (al kunnen we altijd hopen – ora pro nobis Pius X, hemels flikkertje) en is de kans groot dat we als straf voor onze zonden weer een smakeloze volkse caudillo-paus uit een of ander apenoord moeten incasseren, maar de profielschets van de aankomende heilige vader lijkt me duidelijk. Wat mij betreft kunnen we de hele nieuwe wereld na Bergoglio definitief afschrijven: het is weer tijd voor een Europeaan, het liefst een Italiaan – het meest fijnzinnige, homoerotische volk onder de Alpen. Na deze kaalslag hebben we iemand nodig met een vuig stijlgevoel, een man met de sensitiviteit van James Baldwin en de zendingsdrang van Splinter Chabot, iemand die bereid is om armoede en oorlog even een paar jaartjes te laten voor wat ze zijn om zich te richten op de werkelijke kern van Christus’ leer: goud, wierrook en kanten jurkjes.

MAJM

U kent het gezegde: je moet niet met een kanon op een mug schieten. Maar waarom eigenlijk niet? Wat als de mug het Horst Wessellied in je oor zoemt? Wat als hij een dichter is die klassieke versvormen gebruikt om het genot van bodybuilden te bezingen? Wat als hij zijn werk omschrijft als een ‘enorme vuurtornado’ en vervolgens de versregels ‘het koud van de nacht blaast zijn rust in het ochtendgloren: / Luca de Clippelaar / is gisteren tweeëntwintig jaar geworden’ uit zijn pen krijgt? Zo’n mug dient toch met elk beschikbaar artilleriestuk beschoten te worden, zodat hij de kans niet krijgt om eitjes te leggen?

Nee, u weet niet wie Luca de Clippelaar is, en deo volente zult u nadat u dit stuk heeft uitgelezen nooit meer iets van Luca de Clippelaar vernemen. Luca de Clippelaar is een randfiguur in een subcultuur van een splintergroep: hij is voor zover ik weet de enige dichter binnen de jongerenpartij van Forum voor Democratie, ’s lands grootste verzameling mensen die houden van hun ras, bretels en de Spotify-afspeellijst ‘Calming Classical’. Nu leert Ezra Pound ons dat het zijn van een nazi een geslaagd schrijverschap niet per se in de weg hoeft te zitten (al behoren JFVD’ers over het algemeen tot de sulligste en minst-neukende nazi’s, wat niet helpt), maar in Luca de Clippelaar zie ik als Bolaño-adept mijn vooroordelen godzijdank bevestigd.

Want vrienden, wat is dit een loodvergiftigde kankermongool. Van een samenvatting van Luca’s nieuwe boek zouden u en ik beide een IQ-punt of twintig verliezen, dus ik zal een schetsmatig overzicht proberen te geven. In de ruwweg vierhonderd (!) pagina’s reisbrieven die het eerste deel van dit boek vormen, omschrijft Luca zijn penis onder andere als een ‘liefdesangel’ en een ‘liefdesroede’, foetert hij op ‘proleetariërs [sic]’, smacht hij naar een ‘volle blonde boerenmeid’ met ‘koeienstront onder haar nagels’, schrijft hij over het ‘stromende en volzindoorspekte proza van Oswald Spengler’ (waar zou proza anders mee doorspekt zijn, weekdier? bijwoordelijke bijzinnen?), en verwondert hij zich over het vrouwelijke geslachtsdeel van de Aziaat, die ‘een andere vorm heeft dan die van een blanke mevrouw’. Hij wisselt af tussen het volstrekt debiele (in bad: ‘mijn benen waren twee eilanden die de oceaan op en neer deden golven en mijn lul een zeer puntige vulkaan die al eeuwen lag te slapen’) en het volstrekt banale (in het restaurant: ‘geen truttig gedoe. Dit was een salade voor mannen.’). Hij vertoont het ritmegevoel van een epileptische jazzdrummer en de taalbeheersing van een kersverse bootvluchteling.

Heel gek is het natuurlijk niet dat er bar weinig deugt aan het in eigen beheer uitgegeven boek van een drieëntwintigjarige Basicfit-provinciaal, maar waar ik me wel over verbaasde was dat dit slachtafval onder JFVD’ers (toch de schildmaagden van onze hoge cultuur, als het goed is) daadwerkelijk gewaardeerd wordt. Dixit Iem Al Biyati, de kogelvormige en grappig genoeg Irakese leidster van de JFVD: ‘Op genoeg momenten kon ik mezelf verplaatsen in de hoofdpersoon met al zijn ellendigheid, liefdesverdriet, onzekerheid en cynisme, maar uiteindelijk ook zijn humor, gevoeligheid, wilskracht, absolutisme, liefde en schoonheid’. Wil Iem soms die zeer puntige vulkaan beklimmen? Als er ergens nog genoeg sociale onveiligheid zou moeten heersen om een insect als Luca psychologisch te verpulveren, zou het de JFVD moeten zijn, maar zelfs daar kan dit onkruid nu tieren. O tempora, o mores.

Luca’s boek wordt afgesloten met een aantal gedichten. Die komen ongeveer neer op wat je zou verwachten als je een veertienjarige een week op zou sluiten met een fles lijm en de verzamelde Instagramverhalen van Thierry Baudet. Neem het hermetische, maar toch universele gedicht ‘Brief an den vater’: ‘Jaja… / Studeren, / Diploma’s halen, / Daarna werken / En veel geld verdienen. / Maar wat dan, pap?’ Dan knoop je je op, jongen.

Hij mag dan wel een conservatief zijn, ook het liefdesspel laat Luca niet onbesproken. Dat wil niet zeggen dat hij een of andere amorele hedonist is, integendeel – zelfs middenin de geslachtsdaad is de politiek nooit ver weg. In zijn erotische lyriek verweeft hij vleselijk genot met maatschappijkritiek, zoals in het gedicht ‘Aegina’: ‘waar we rollebollend over het strand / de liefde bedreven bij het vallen van ‘t Avondland’. Dezelfde tweeledigheid is te herkennen in het gelaagde gedicht ‘El gran masturbador’ (alleen klassiek geschoolden zoals u en ik doorzien deze subtiele toespeling): ‘Overpeinzend de verspilde marmerslangen / Die schokkend uit mijn ader ronnen’. Marmer, zoals bij de Romeinen, maar ook zoals bij teelvocht, snapt u?

Ik kan hier nog lang en met veel plezier uit blijven citeren (oké, nog eentje dan: ‘aan mijn fallus der overstijgende levenslust / rijg ik de wereld tot mijn libido is uitgeblust’), maar we moeten door, we zijn nog niet bij het dieptepunt. Kunt u zich Iem al Biyati van hierboven nog herinneren? Die Arabische JFVD-voorzitster, onze eigen mollige Amin al-Hoesseini al-Hollandi? Ik heb niks met eugenetica, maar als de JFVD mij als consultant in zou huren, zou ik wel weten welke dromedarisbult ik als eerste lek zou prikken, als u begrijpt wat ik bedoel.

Dat smaken verschillen, blijkt uit Luca’s gedicht ‘Morgenland (3e versie)’, dat aan Iem is opgedragen. ‘Zoet Arabië, vannacht slaap ik in uw armen. / Hier is zaligheid eindeloos / En de oase gevuld met de hoorn des overvloeds. / Lief Perzië, ik kus u duizend en één maal.’ Nu is het wachten op het tapijt van Aladdin. ‘Ik vlieg met u mee [daar is-ie, red.], waarheen u gelieft, / Want op u ben ik verliefd, / Mijn zoete vrouw, / Mijn prinses der Oriënt’.

Hoe kan een oase gevuld zijn met een hoorn des overvloeds? In fysieke zin, bedoel ik, wat betekent dit überhaupt, mongool? Het enige wat jij aan je liefdoesroedel geregen krijgt is clichés en hitsigheden. Houd jij je maar bezig met je maaltijdboxen en je prinses der Oriënt, en laat de poëzie voortaan over aan mensen wier zeer puntige vulkanen niet al eeuwen liggen te slapen. Terug de modder in, boertje.

MAJM

Brieven uit ballingschap,
Luca de Clippelaar.
Eigen beheer (Amazon), €16,35

Soms kijk ik om me heen, en vraag ik me af: waarom zijn de dingen zoals ze zijn? Waarom betalen 1114 mensen vijf euro per maand om te lezen hoe Eva Hoeke aangekoekte sperzieboonresten uit de broekjes van haar kroost pulkt? Waarom hebben we in dit land een literair tijdschrift over wielrennen én een literair tijdschrift over voetbal? Waarom behandelen we het landschap van Noord-Holland met affectie, en niet met Agent Orange?

Lang heb ik gedacht dat deze zaken samenhingen met een diepere perversie van het Hollanderschap, dat ze natuurlijke gevolgen waren van duizenden jaren stomen in moerasdamp. Maar ik heb het licht gezien. Mij is door een klein vogeltje ingefluisterd hoe het zit. Het gedweep, sprak het vogeltje, sijpelt omhoog vanuit de ondergrond, langs de middelmatige mannetjes, langs Bert Wagendorp, Philip Huff, Tommy Wieringa, Henk Spaan, Christiaan Weijts, langs alle flutcolumns over huiselijk gesabbel, het tiradeblog van Twan Vet, Spinvis, Norah Hendriks. De bron heeft een naam: Jan Hendrik Frederik Grönloh, alias Nescio, de oerpuber, de dweper der dwepers.

Voor de meeste mensen gaat het eerste contact met Nescio als volgt: je bent een jongen van een jaar of zestien, in volstrekte onschuld met je dagelijkse bezigheden aan de gang, als een meneer van middelbare leeftijd op je afstapt. ‘Jongen’, zegt die meneer, ‘heb jij wel eens iets van Nescio gelezen?’. Je ziet vertedering in zijn ogen, ogen die hangen onder sliertig haar dat opzij is gekamd om een kale plek te verbergen. ‘Toen ik jouw leeftijd had, jongen, vond ik dat zulke ontroerende boeken. Jongen, zo móói vond ik die boeken.’ De bundel die hij je geeft ruikt naar mannenzweet. Je weet niet of hij je wil bepotelen.

In het boek staan drie verhalen over jongens van een jaar of dertig die terugblikken op hun leven als jongens van een jaar of twintig. Dat de verhalen ontroerend zijn, kun je zien aan het feit dat er veel verkleinwoorden in staan, en dat er heel ingewikkeld wordt gedaan over het Noord-Hollandse platteland. Aan het einde van een Nescio-verhaal wordt een van de personages gek, of pleegt hij op een betekenisvolle manier zelfmoord. Soms staat er ergens een treurwilg. Dat betekent ook iets.

Nescio is geliefd onder jongensachtige mannen, types die met een blik bier achter hun bureau zitten na te denken over hun jeugd, en over hoe ontroerend het is dat ze dat aan het doen zijn. ‘Wat ben ik toch fijnbesnaard’, denkt de Nescio-fan, ‘dat ik hier zo te zwelgen zit. Ik hoop dat die kankerhoer van een ex-vrouw van me niet weer om alimentatie gaat zeuren.’

Het is allemaal ziekelijke kinderlijkheid. De rotte kern van het oeuvre van Nescio, het verhaal waarin alles samenkomt, is Dichtertje (let op dat ontroerende verkleinwoord). Het gaat over een dichtertje dat, ondanks het feit ‘datti’ een vrouwtje heeft, altijd zit te kijken naar mooie meisjes, die ‘i’ ziet als ‘i’ een loopje maakt langs de Amsterdamse grachtjes. Een willekeurige zin: ‘met z’n twee handen op den knop van z’n wandelstok zatti te staren en onderwijl te denken, datti zulke mooie blanke, fijne en slanke handen had, zooals dichtertjes dat doen.’ MAJM wou datti een tijdmachini had, zodatti die fijne slanke handi met een loden pijpi kon bewerken.

Het dilemma van het dichtertje is dat hij graag eens iemand buiten zijn huwelijk om zou neuken, wat niet mag van de kleinburgerlijke ‘God van Nederland’. (Ongetwijfeld zit nu ergens een grijze neerlandicus te gniffelen omdat hij denkt dat ik niet weet wie E.J. Potgieter is, maar dat weet ik wel, seniele lul.) ‘Een groot dichter te zijn en dan te vallen’ is zijn doel. Hij denkt er heel lang over na, kijkt een poosje naar een weiland, gaat krikken met zijn schoonzus, en dan wordt hij gek. Ontroerend.

Iedereen heeft natuurlijk iets van een dichtertje in zich, net zoals iedereen een bruinhemd op zijn schouder heeft. Het is alleen de bedoeling om hem zo snel mogelijk de nek om te draaien, en dat is in dit land een onmogelijkheid geworden. Via Nescio hebben de dichtertjes alles geïnfiltreerd. Doordat we hem nog serieus nemen, moeten we het gezwelg en het gedweep in alle andere verschijningsvormen ook serieus nemen. Vanwege Nescio is het in Nederland literatuur als je heel lang naar een fiets of een voetbal kijkt en daar stomp viagraproza over schrijft. Dat Christiaan Weijts subsidie kan vangen voor het op papier herbeleven van zijn natte dromen uit gymnasium drie, is aan hem te danken.

De echte hoogtijdagen van de Nescioadepten waren de jaren ‘70, toen de geest van Potgieter net uitgedreven was, en alle gekwelde dichtertjes eindelijk zo veel mochten neuken als hun hartje begeerde. Hoe dat ze verging, kunt u teruglezen in de dagboeken van Mensje van Keulen. De grote Amsterdamse seksbrij van toen is misschien voorbij, maar de zucht naar emoporno en sentimentaliteit is nog altijd bij ons. Vrienden, wees daar beducht voor, doe het niet, zet dat blik bier weg. Eindig niet als hoofdredacteur van een literair tijdschrift over voetbal.

MAJM